Skip to main content
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta
tuigim-anois-an-chumhacht-ata-ag-na-focail-a-usaidim

Tuigim anois an chumhacht atá ag na focail a úsáidim

| NÓS Suíomh Gréasáin |

An dtarlaíonn sé duit riamh go bhfoghlaimíonn tú focal nó frása nua agus go gcluineann tú achan áit é ó shin ar aghaidh? Nó labhraíonn tú faoi rud éigin le cara agus an chéad rud eile labhraíonn daoine eile leat faoi agus bíonn tú cineál freakáilte amach faoi? Anois níl mé ag caint faoi Facebook a bheith ag éisteacht leat agus ag taispeáint fógraí duit do na rudaí a raibh tú ag caint fúthu, cé go mbím freakáilte amach go minic aige sin.

Ní raibh an focal ‘athló’ agam go dtí go raibh an sneachta mór sin ann anuraidh agus ó shin i léith tá an chuma ar an scéal go bhfuil achan uile rud curtha ar athló. 

Mar a dhéanaimse go minic nuair a fhoghlaimím focal nua sa Ghaeilge, níor bhac mé lena sheiceáil san fhoclóir agus ghlac mé leis gur bhain an focal níos mó le himeachtaí a chur siar cúpla seachtain ná le rudaí a chur ar an mhéar fhada. 

Bhí mé ag iarraidh creidiúint gur ceann de focail siúd a bhí ann a fheiceann tú ar alt Buzzfeed “10 focal Gearmáinise nach ann dóibh sa Bhéarla” mar gheall gur bhain sé díreach le himeachtaí agus shíl mé gur léargas iontach a bhí anseo ar an tábhacht a bhain le saol sóisialta na hÉireann agus nach iontach muid srl, srl. 

Chuardaigh mé ‘athló’ i Teanglann.ie agus tugadh le fios dom, ní hamháin gur ann don fhocal sa Bhéarla ach gur féidir é a úsáid fá choinne níos mó ná imeachtaí amháin. 

Tá mé in ann é a úsáid anois agus mé a rá go bhfuil mé ag moilleadóireacht agus cuireann sé mé ag mothú giota beag níos fearr faoin ghnó é féin a dhéanamh anois. 

Inniu dúirt mé liom féin go gcuirfidh mé glanadh mo sheomra ‘ar athló’ agus mé ag foghlaim cén dóigh lúb iompaithe cniotála a dhéanamh ó YouTube agus níor mhothaigh mé chomh ciontach céanna as an mhaidin a chur amú. 

Tá aiste á cur ar an mhéar fhada agam le cúpla seachtain anuas agus deirim an frása draíochtúil sin liom féin nuair a smaoiním faoi agus níl an eagla chéanna orm roimhe is a bhí. 

Is dócha, ar bhealach, go bhfuil mé i ndiaidh tuiscint a fháil ar an chumhacht atá ag na focail a úsáidim agus na rudaí a deirim liom féin agus nach dtiocfaidh feabhas ar na fadhbanna meabhairshláinte atá agam go n-athraím an drochnós seo. 

Agus fiú agus mé á rá seo liom féin, deirim rudaí ar nós, “Oibreoidh sé ar dtús agus ach ní leanfaidh mé leis” nó “beidh drochlá amháin agam agus titfidh rudaí as a chéile arís”. Ní dóigh liom go dtuigim go fóill cén dóigh an guth diúltach sin a chiúnú. 

D’inis an síceolaí dom tamall ó shin gur féidir fáil réidh leis agus guth dearfach a chothú a labhraíonn níos airde agus níos muiníní ná an ceann diúltach. Deir sí go nglacfaidh sé am agus obair chrua, dhá rud a chuireann eagla orm, ach gur féidir é a dhéanamh. 

Tá an aimsir ag feabhsú anois agus níl ach dhá mhí fágtha go mbeidh uallach na hollscoile curtha díom agus ní fada go mbeidh mé i bhfad níos éadroma ionam féin le tabhairt faoin bhféin-aire seo. Cheannaigh mé dialann nua dom féin inniu le mo smaointe agus m’am a chur in ord agus tá sceitimíní orm toiseacht ag obair orm féin agus sult a bhaint as an saol arís. 

Ach, mar a dúirt mé, tá dhá mhí iomlána fágtha againn san ollscoil mar sin seans go gcuirfidh mé ar athló é go bhfuil an dá mhí sin thart…

Níos mó
NÓS | NÓS