Skip to main content
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta
<a-href="https://nos.ie"-class="credit-nos"-target="-blank"-rel="noopener-noreferrer"></a>-lucas:-an-t-ealaiontoir-a-bhionn-ag-ealaion-lena-chuid-ealaine

Lucas: An t-ealaíontóir a bhíonn ag ealaíon lena chuid ealaíne

| Eoin O Dubhghaill |

Tháinig an scannán Star Wars: The Rise Of Skywalker amach inniu. An scannán, dar le muintir Disney, a chuirfidh deireadh le scéal na Siúlaithe Spéire (oibríonn an t-ainm níos fearr as Gaeilge nach n-oibríonn) 42 bliain tar éis do Luke breith den chéad uair ar a chlaíomh solais féin (ok, stopfaidh mé anois). 

Ach, chomh maith leis an scannán The Rise Of Skywalker, tháinig na sean-scannáin ó na hochtóidí ar an suíomh sruthaithe nua Disney an mhí seo caite, agus thug daoine faoi deara go raibh rud éigin difriúil leo. 

Is cosúil, go ndearna Lucas cúpla athrú lena chuid seanscannán sular dhíol sé le Disney iad. An t-athrú mór a rinne sé? Deireann an carachtar Greedo “Maclunkey” sula maraíonn Han Solo é. Athrú riachtanach is cosúil. Ach ní raibh ionadh ar dhuine ar bith, mar is ealaíontóir é George Lucas atá tógtha le bheith ag ealaíon lena chuid ealaíne. 

Is aisteach agus is spéisiúil an duine é Lucas. Stiúrthóir a bhfuil fís ar leith aige dá chuid scannán, agus cé go raibh na scannáin Star Wars ó thús na mílaoisego dona (agus ná déanaimis dearmad go raibh siad go dona, mar is go dona a bhí siad agus go fíordhona), ní féidir a rá nárbh iad fís Lucas. 

Ach an rud is aistí faoi Lucas, ná go bhfuil sé tógtha leis an smaoineamh go gcaithfidh sé rudaí a athrú. Bhí fadhbanna go leor aige agus é ag déanamh an scannáin A New Hope in 1977 agus nuair a fuair sé an chumhacht agus an t-airgead, is cosúil gur shíl sé go raibh sé in ann na “lochtanna” a bhí ann a shocrú.

Ach nuair a rinne sé é sin, bhain sé ó dhraíocht na scannán.  Tá mórchuid de na hathruithe beag bídeach, ach bhain siad ón taithí a bhíonn ag daoine leis na scannáin a chonaic siad agus iad óg. 

Agus tar éis chuile athrú a dhéanann sé, tagann an cheist chéanna chugam. Cé leis an ealaín? An t-ealaíontóir a rinne i dtosach é? Nó an lucht féachana a d’íoc airgead as é a fheiceáil? Bíonn éifeacht ag na hathruithe beaga seo ar an píosa ealaíne ina iomlán, go dtí nach féidir an píosa nua a aithint ón rud a chuaigh i bhfeidhm ar dhaoine ó thús, rud a déarfainn nach n-aontaíonn Lucas leis. Ach nach bhfuil an cead sin aige? Is é a chruthaigh iad, ag deireadh an lae.

Sea is é Lucas a rinne na scannáin seo, ach agus iad amuigh os comhair an tsaoil, tá sé ródhéanach aon athrú a dhéanamh leo. Ní bhíonn ealaín foirfe. Tá brí agus fuinneamh na healaíne le fáil sna lochtanna agus sna botúin. Bhí spiorad Star Wars sna botúin.

Ach freisin, ar ndóigh, bhí airgead le déanamh as iad a athrú. Tá mé ag dul dearcadh ciniciúil a thógáil anseo ar feadh tamaill. Rinne Lucas go leor airgid as na scannáin chéanna a eisiúint chuile chúpla bliain le roinnt athraithe beaga bídeacha. 

Ansin dhíol sé le Disney iad in 2012, daoine dar leis, a chuir iallach air, agus comhlacht nach bhféadfadh bheith níos difriúla uaidh féin. Ach an bhfuil siad chomh difriúil sin óna chéile? Tá Disney iad féin tógtha le bréagáin agus cluichí a dhíol agus cosúil le Lucas, níl Disney sásta aon rud a fhágáil mar atá agus bogadh ar aghaidh go dtí rud éigin nua, mar tuigeann siad, mar a thuig George Lucas, go bhfuil airgead le déanamh as cuimhní na hóige. Agus ag deireadh an lae, nach shin é spiorad Star Wars i ndáiríre? 

Go mbaine sibh taitneamh as an scannán nua!

Níos mó