Skip to main content
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta

Vótáil in Éirinn – cén córas atá againn?

| Lynn |

Léargas agus modh oibre

Tá an córas Aonvóta Inaistrithe againn ón neamhspleáchas sa bhliain 1922 – tá an córas seo luaite i mBunreacht na hÉireann. Mar vótálaí níl ort ach uimhir a 1 a chuir in aice leis an iarrthóir is fearr, uimhir a 2 in aice leis an dara ceann is fearr agus araile. Níl ort uimhir a chuir in aice le gach iarrthóir, is féidir leat stopadh ag 1 más maith leat. Ach nuair a roghnaíonn tú uimhir a 2, a 3 agus araile tá seans níos fearr ag na hiarrthóirí sin a bheith tofa, mura bhfuil na vótaí sin ag teastáil ó do chead rogha.

Is í an aidhm atá ag an gcóras ionadaíocht chionmhar seo ná an méid is mó rogha a chomhaireamh agus is féidir. Is é sin an fáth go bhfuil níos mó ná suíochán amháin i ngach dáilcheantar.

Bíonn an córas seo ag oibriú ar chóras cuótaí -is éard atá i gceist le cuóta ná gach duine a chaith vóta bailí, roinnte ar an méid suíochán atá ar fáil sa cheantar móide a haon, agus móide a haon den uimhir sin.

Samplaí den chóras in úsáid

Samhlaigh go bhfuil trí shuíochán ag dul sa dáilcheantar seo, agus caitheadh 1,000 vótaí bailí. Beidh an cuóta 251 (1,000 roinnte ar 3 suíochán, móide 1 (4) = 250 móide 1 = 251)

Máire 300
Ashling 200
Seán  200
Pádraig 200
Síle 100

Beidh Máire tofa, agus téann na 49 vóta eile nach raibh ag teastáil uaithi chuig an uimhir a 2. Samhlaigh go ndeachaigh 39 chuig Ashling, agus 10 go Seán.

Máire (Tofa) 251
Ashling  239
Seán  210
Pádraig 200
Síle 100

Mar atá feicthe agat, ní bhfuair aon duine an cuóta (251) an babhta seo. Mar sin, gheobhaimid réidh leis an duine a fuair na vótaí is lú – Síle.

Téann a cuid vótaí go Pádraig (51), Seán (38), agus Ashling (10). Níor luaigh duine amháin aon rogha eile, agus mar sin tá siad neamh-inaistrithe.

Máire 251 (Tofa)
Pádraig 251 (Tofa)
Ashling 249
Seán  248
Síle  100 (Díbeartha)
Neamh-inaistrithe 1

Anois tá an méid ceart ag Pádraig chun a bheith tofa. Níl aon bharrachas agus mar sin níl aon vótaí le dáileadh. Mar sin bheadh Seán imithe as an rás mar fuair sé an méid vótaí is lú as na daoine atá fágtha. Níl aon duine eile fágtha chun an tríú suíochán a thógáil, agus mar sin bheadh Ashling tofa gan an cuóta a bheith bainte amach aici.

Bheadh an toradh mar seo:

Máire 251 (Tofa)
Pádraig 251 (Tofa)
Ashling 249 (Tofa)
Seán 248 (Díbeartha)
Síle  100 (Díbeartha)
Neamh-inaistrithe 1

Comparáid le tíortha eile

Aonvóta Inaistrithe An chéad duine abhaile
Dáilcheantair il-suímh Dáilcheantair le suíocháin amháin
Vótáil ilroghnach Vótáil rogha amháin
Suíocháin líonta ó ‘chuóta’  Suíocháin líonta ón méid vótaí

Is é ‘an chéad duine abhaile’ an córas atá in úsáid sa Ríocht Aontaithe, agus an chuid is mó de na Stáit Aontaithe. Ciallaíonn ‘an chéad duine abhaile’ ná an duine a fuair an méid is mó vótaí sa dháilcheantar sin. Ní féidir leat vóta a chaitheamh ach ar son duine amháin. 

Buntáistí & míbhuntáistí an chórais

An buntáiste is mó le hionadaíocht chionmhar ná gur córas cothrom é ó thaobh an daonlathais de. Tá gach uile vóta san áireamh agus chomh maith leis an dara agus an tríú rogha atá ag gach duine. Cuireann an córas seo rannpháirtíocht an vótálaí chun cinn. Chomh maith leis sin is féidir le daoine as na bpáirtithe beaga a bheith tofa agus cuidíonn sé sin le cobhsaíocht shóisialta trí neartú a dhéanamh ar an bpróiseas daonlathach.

Is é an príomhmhíbhuntáiste a bhaineann le hionadaíocht chionmhar ná go mbíonn comhrialtas i gceist leis an chuid is mó den am. Is féidir leat a rá gur buntáiste é sin freisin, mar cuireann sé iallach ar na bpáirtithe a bheith obair le chéile. Deirtear freisin nach féidir comhréiteach a dhéanamh ar polasaithe áirithe seasamh a bhíonn lárnach mar chuid den fheachtas roimh an toghchán nuair a bhíonn páirtithe ag soiléiriú a gcuid bunéileamh.