Skip to main content
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta
<a-href="https://nosie"-class="credit-nos"-target="-blank"-rel="noopener-noreferrer"></a>-‘lockdown’-agus-‘mental-health’-i-measc-na-bhfocal-is-mo-cuardach-ar-focloir.ie

‘Lockdown’ agus ‘mental health’ i measc na bhfocal is mó cuardach ar Foclóir.ie

| Maitiu O Coimin |

Tá ‘lockdown’ (ordú dianghlasála), ‘mental health’ (meabhairshláinte), agus ‘quarantine’ (coraintín) i measc na bhfocal is mó cuardach le dhá mhí anuas ar Foclóir.ie. 

De réir eolais a chuir lucht an fhoclóra ar fáil do NÓS ar maidin, tá an-éileamh ag lucht úsáide an fhoclóra ar líne ar nathanna agus téarmaí a bhaineann leis an bpaindéim — an focal ‘pandemic’ féin ina measc!  

Bhí na focail ‘situation’ (cúrsaí, scéal, cás) agus ‘virus’ (víreas) i measc an 100 iontráil ba mhór cuardach idir 1 Márta agus 20 Bealtaine freisin.

Rinneadh cuardach go minic, freisin, ar fhocail nach bhfuil baint dhíreach acu le téarmaíocht na paindéime ach a bhféadfaí a bheith nach mór cinnte fúthu gur spreagadh na cuardaigh sin mar gheall ar an gcaoi a bhfuil rudaí in Éirinn faoi láthair.

I measc na bhfocal sin bhí ‘exercise’ (aclaíocht), ‘walk’ (siúil), ‘important’ (tábhachtach), ‘miss’ (braith uait), agus ‘support’ (tacú le).

Ar ndóigh, tháinig go leor téarmaíochta nua chun cinn ó thosaigh ráig an víris chorónaigh cúpla mí ó shin, agus cé go bhfuil na téarmaí agus nathanna nua sin sa chaint anois agus le léamh agus le cloisteáil ar na meáin, níor cuireadh leis an bhfoclóir ar líne go fóill iad.

Lorgaíodh ‘coronavirus’ (coróinvíreas) féin, chomh maith le leithéidí ‘socail distancing’ (scaradh sóisialta, ‘hand sanitiser’ (díghalrán lámh),  agus ‘self-isolation’ (féinleithlisiú) le dhá mhí anuas, agus cé nach bhfuil na focail sin le fáil ar an leagan digiteach den fhoclóir go fóillín, beidh siad ar fad sa leagan clóite a bheidh ar fáil níos déanaí i mbliana. Cuirfear leis an suíomh iad sa chéad nuashonrú eile atá beartaithe don fhómhar chomh maith. 

“Coinnímid súil ghéar ar na staitisticí úsáide seo mar cabhraíonn siad linn bearnaí ar an suíomh a líonadh agus cur le heispéireas na n-úsáideoirí dá réir. Dá mhéad toradh a fhaigheann an t-úsáideoir ar a chuid cuardach is mó muinín a bheidh aige as an suíomh agus i mó seans go bhfillfidh sé air. Fágann an foclóir ar líne gur féidir leasuithe agus breisithe a dhéanamh agus freagairt d’éileamh na n-úsáideoirí,” a dúirt Cormac Breathnach, Bainisteoir Tionscadail an Fhoclóra, le NÓS. 

Tá an leagan clóite den Fhoclóir Nua Béarla-Gaeilge, nó ‘Foclóir an Mhianánaigh’ mar atáthar ag tabhairt air, ag na clódóirí faoi láthair agus tá lucht an fhoclóra ag súil go mbeidh sé ar fáil roimh dheireadh an tsamhraidh. 

Níos mó