2020: Súil Siar ar Shaol na Gaeilge
Is cinnte gur bhliain dhúshlánach í 2020, agus is dócha go mbeidh muid go léir lánsásta dearmad glan a dhéanamh ar an mbliain seo. Ach cé go raibh sé deacair (shitshow ceart a bhí ann), ní hé sin le rá nach raibh rudaí maithe ann freisin. Seo daoibh 20 rud dearfach a tharla sa bhliain 2020!
Kitty Ní Houlihán
Kitty Ní Houlihán Ní rún ar bith é go bhfuil mé GAFA le banríonacha draig, agus mar sin, caithfidh mé Kitty a lua – banríon draig a bhfuil Gaeilge aici. Coinnigh súil uirthi san athbhliain, tá an-chuid ar bun aici!
Podchraoltaí Nua na Gaeilge
Cé nár éirigh liom mo cheann féin a thosú (go fóill!), thosaigh an-chuid podchraoltaí agus muid faoi dhianghlasáil le linn COVID19. Mholfainn daoibh triail a bhaint as Nuall na Nóg, Mise Éire, Gaelgals agus Canbhás Uí Chiaraidh!
BAE ar RTÉ Radio One
Agus muid ag caint faoi phodchraoltaí, caithfidh mé tagairt a dhéanamh ar na banríonacha ó Beo Ar Éigean! Tá thart ar 130 eipeasóid ag Siún, Áine agus Sinéad, agus i mbliana d’éirigh leo a bpodchraoladh a chur amach ar RTÉ Radio One! Maith sibh, agus treise libh.
An Ghaeltokt ar Tik Tok
@anghaeltokt Dia ag cruthú an cailín is fearr #gaeilge #god #irish #anghaeltokt @conorlogue26
Is dócha gur shábháil TikTok muid agus an domhan go léir ar coraintín. Bunaíodh An Ghaeltokt i mí na Bealtaine chun TikTokanna a chruthú i nGaeilge, agus d’éirigh leo 500,000 radharc a bhaint amach laistigh de shé mhí! Dochreidte a chairde!
#SlayAtHome2020 le Gaylgeoirí (An féidir liom mé féin a lua? Gan dabht!)
Tá Bród an-tábhachtach dom mar dhuine aerach, agus cé nach raibh sé ar siúl go fisiciúil i mbliana, bhí sé fós tábhachtach dom rud éigin a dhéanamh chun é a cheiliúradh. Thuig mé go raibh na carthanais LADTA ag streachailt agus d’éirigh linn €10,000 a thiomsú dóibh leis an bhfeachtas #SlayAtHome2020.
Comhlachtaí Nua Gaeilge
Bhí an bhliain seo an-deacair do dhaoine agus iad sáinnithe sa bhaile. Mar sin féin, bhí níos mó ama againn tionscadail phaisin a thosú agus bunaíodh an-chuid comhlachtaí nua Gaeilge (Mara Duit agus Fuálainn ina measc) agus tá sé ríthábhachtach tacaíocht a thabhairt dóibh! Mar sin, tá liosta iomlán déanta agam ar Instagram, agus tá sé sin ar fáil thíos!
Gaeltacht X – Gaeltacht Fhíorúil
Cé nach raibh na coláistí samhraidh ar oscailt i mbliana, lean siad ar aghaidh ar líne! Chaith muid cúpla seachtain le Síomha Ní Ruairc, ChrisIsAinmDom, Darragh O’Keeffe, agus Róisín Seoighe agus caithfidh mé a rá, d’éirigh leo atmaisféar den céad scoth a léiriú!
Comórtas Slam Liú Lunasa
Is cinnte go raibh ardchaighdeán filíochta i gceist ag an gcomórtas Slam Filíochta ag Féile Liú Lúnasa i mbliana. Cé nach raibh sé ar súil go fisiciúil, chuaigh sé ar aghaidh ar líne agus bhí a lán daoine páirteach! Ar deireadh, ba í Sinéad Ní Thuamáin a thug léi an chraobh ag an gcomórtas. Bliain den scoth a bhí ann ó thaobh filíochta de, cinnte!
Goitse Alpaca le Hugh Carr
@hughcarr Ní fhaca muid alpaca in ár gcuid saol iomlán roimh seo #fyp #irish #gaeilge
Má tá ‘Gaeilge Tik Tok’ ar do FYP, is dócha go bhfuil an físeán de chuid Hugh Carr feicthe agat – Goitse Alpaca! Scaipeadh an físeán i bhfad is i ngar agus ansin, thuig Hugh go raibh deis acu rud éigin maith a dhéanamh. Chruthaigh siad t-léine aoibhinn agus díoladh iad chun airgead a bhailiú ar son carthanachta. D’éirigh leo thart na céadta a thiomsú don charthanas MASI. Maith sibh!
Na Gaeil Aeracha
Cé nach ‘foireann lánGhaelach’ atá i gceist leis ‘Na Gaeil Aeracha‘, bhí roinnt Gaeilgeoirí LADTA bainteach lena bhunú, agus mar a deir siad i gcónaí, tá fáilte roimh gach uile dhuine, beag beann ar an gcaighdeán, ar an bhfoireann seo! Mar sin, má tá suim agat, téigh i dteagmháil leo!
Áine Ní Bhreisleáin – Pearsa Raidió na Bliana 2020
Má tá raidió nó Instagram agat, is cinnte go bhfuil Bladhaire cloiste agat ag an bpointe seo. Clár raidió de chuid RTÉ Raidió na Gaeltachta atá ann, agus déanann Áine sárjab clár suimiúil, comhaimseartha a léiriú. Craoltar an clár 3-5 (Déardaoin agus Aoine).
Yu Ming ar ais
Tá Yu Ming ar ais arís. Beidh sé ag labhairt as Gaeilge don lá ar fad 10 Samhain. An mbeidh tusa?
Seachtain fágtha le clárú le #Gaeilge24
https://t.co/sl5ananpGP pic.twitter.com/Q8iA7mzyFd
— Gaeilge24 (@gaeilge24) October 14, 2020
Yu Ming is ainm dó, agus bhuail muid leis beagnach fiche bliain ó shin (2003). Is léir go bhfuil cáil ar leith air, agus déantar trácht air fiú sa lá atá inniu ann agus muid ag plé na hardteistiméireachta. Tháinig sé ar ais i gcomhair Gaeilge24, agus fearadh Fáilte Uí Cheallaigh roimhe!
Faisean Inbhuanaithe
Ní rud nua é faisean inbhuanaithe (go litriúil, sin go díreach é!), ach i mbliana tá níos mó béime curtha orthu a bhuí le Moya (@environmentaleadai), Jill (@thriftyjilly) agus Caoimhe (@caoimhechats). Cuireann na cailíní béim ar éadaí inbhuanaithe trí Ghaeilge, agus díríonn siad ar inbhuanaitheacht agus cuireann siad daoine ar an eolas faoi na fadhbanna a bhaineann leis an mearfhaisean.
Wuraola Majekodunmi agus Féiniúlacht Náisiúnta
Tá an-taithí ag Ola ar an ngníomhaíochas mar Ghaeilgeoir de bhunadh na Nigéire agus cé go raibh sár-obair déanta aici cheana féin, d’éirigh léi i bhfad níos mó dioscúrsa a spreagadh sna meáin a bhaineann leis an bhféiniúlacht náisiúnta sa tír seo, ag obair le NÓS, EPIC, The Irish Times, agus RTÉ gan ach cúpla a lua. Maith thú, Ola, agus treise leat!
Memes na Gaeilge
Ní haon rún é go bhfuil mé GAFA le méimeanna, agus i mbliana, is cinnte go raibh méadú le feiceáil ar mhéimeanna na Gaeilge ar líne. Ó BLOCTG4 agus Gaeilge Vibes, go ChrisIsAinmDom, tá lucht féachana na Gaeilge ar líne ag fás go han-tapa!
Seo Mo Spás
Mura bhfuil an rap Gaelach seo – a scríobh Eoin McEvoy – cloiste agat, is dócha nach bhfuil Gaeilge agat! Scigaithris Ghaeilge ar amhrán de chuid Doja Cat (‘Boss Bitch’) é ‘Seo Mo Spás’ agus eisíodh an físeán ceoil ag tús mhí na Samhna, ag comórtas Reic, mar fhreagra ar an ráiteas amaideach “Irish is a dead language”. Is bop ceart é agus tá sé ar fáil ar Instagram Eoin thíos.
Ceol Nua ag Kneecap
Bímis macánta, stanaimid Kneecap agus nuair a chualamar a n-amhrán nua ‘Mam’ in ómós mháthair Mhóglaí Bap, briseadh ár gcroí. Amhrán álainn le Kneecap agus Dyrt atá ann, agus is cinnte go bhfuilimid go léir ag súil le halbam nua san athbhliain!
TG4 on Twitter
Mar is eol do chách, táimid go léir GAFA le cuntas Twitter TG4. Tá a lán tuairimíochta ann maidir leis an “Intern” taobh thiar den chuntas, ach níl a fhios againn go fóill cé hiad. An t-aon rud ar eolas againn ná gur shábháil siad 2020!
Paul focain Mescal.
An gá dom níos mó a rá? Just féach air…
