Skip to main content
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta
glactha-ag-lucht-an-fhoclora-leis-an-tearma-nua-‘duine-de-dhath’

Glactha ag lucht an fhoclóra leis an téarma nua ‘Duine de dhath’

Tá glactha ag lucht an fhoclóra Béarla-Gaeilge, foclóir.ie, leis an téarma nua ‘duine de dhath’ atá faofa ag an Choiste Téarmaíochta an tseachtain seo.

​​Dheimhnigh eagarthóir an Fhoclóra Béarla- Gaeilge, Pádraig Ó Mianáin le Tuairisc.ie go mbeidís ag glacadh leis an téarma ‘duine de dhath’ agus go mbeadh sé le feiceáil ar shuíomh an fhoclóra nuair a dhéanfaí an chéad uasdátú eile ar an bhunachar.

“Tá an iontráil ‘person of colour’ athraithe cheana féin i mbunachar an fhoclóra agus beidh an iontráil leasaithe ar líne nuair a dhéanfar an chéad uaslódáil eile ar shuíomh an fhoclóra.

“Bíonn an Ghaeilge de shíor ag gabháil chuici bríonna, focail agus nathanna nua le riar ar na coincheapa agus tuiscintí nua atá ag teacht i dtreis sa tsaol agus sa tsochaí, agus is dual do na foclóirí comhaimseartha na forbairtí sin a léiriú,” a dúirt Ó Mianáin.

Dúirt sé gurb é an leagan duine de dhath “an chéad leagan” a bheas á léiriú faoin iontráil nuashonraithe ar shuíomh an fhoclóra Béarla-Gaeilge. Tá ‘duine daite’ agus ‘duine de chine daite’ tugtha cheana féin san fhoclóir nua Béarla-Gaeilge ar ‘person of colour’. Dúirt roinnt daoine ar líne go raibh an téarma nua ‘duine de dhath’ ag teacht salach ar ghramadach agus ar struchtúir na Gaeilge.

Maidir leis na dearctha difriúla a léiríodh faoin téarma nua Gaeilge, dúirt Ó Mianáín go raibh sé “nádúrtha” go nochtfaí tuairimí éagsúla faoin ábhar.

“Mar phointe ginearálta i dtaca le haontú nó easaontú le focail nó nathanna ar leith thar a chéile, ní lia duine ná tuairim agus is nádúrtha go mbeadh a dtuairim féin ag gach duine faoi aon téarma nó nath nua a thagann chun cinn sa teanga.

“I gcúrsaí foclóireachta, ámh, níor cheart go mbeadh foclóirithe i dteanga ar bith ag cloí an iomarca lena mbraistintí suibiachtúla féin, agus is é cúram na bhfoclóirithe Gaeilge an t-ábhar Gaeilge faoina lámh a chur i láthair ar an bhealach is cothroime is féidir i gcomhthéacs na teanga i gcoitinne ó thaobh canúna, gramadaí, comhréire agus foclaíochta de,” a dúirt sé.

Is í an craoltóir Ola Majekodunmi, atá ina comhalta ar bhord Fhoras na Gaeilge, a mhol an t-aistriúchán seo ar dtús.

Imircigh ón Nigéir iad tuismitheoirí Ola agus cainteoir Gaeilge í a fuair a gcuid oideachais trí Ghaeilge.

Ag labhairt di ar an chlár Tús Áite an tseachtain seo, dúirt Majekodunmi go bhfuil na téarmaí ‘duine daite’ agus ‘duine gorm’ maslach agus seanchaite agus gur chúis áthais di gur glacadh leis an téarma nua ‘duine de dhath’.

Níos mó