Skip to main content
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta
nil-aithne-na-ngrast-agam-ar-mo-chol-ochtair-ach-airim-gaol-agam-leis

Níl aithne na ngrást agam ar mo chol ochtair ach airím gaol agam leis

| Domhnall O Braonain | ,

Cúpla seachtain ó shin bhí rogha le déanamh agam an ngabhfainn chuig cóisir lae breithe mo chol ceathrair, fear a bhfuil mé thar a bheith gar leis, cóisir ag a mbeadh muintir agus cairde agus daoine a bhfuil aithne agam orthu nach raibh feicthe agam le tamall fada; an ngabhfainn chuige sin nó chuig cóisir col ochtair liom a bhí díreach th’éis an ard scoil a chríochnú agus mar sin a bheadh thar ar an aois chéanna liom féin. 

Faoi dheireadh thiar thall, chuaigh mé chuig cóisir lae breithe mo chol ceathrair agus tá mé sásta go ndeachaigh mar bhí an-chraic agam ann. Ach bhí rud éicint ag gabháil thart i m’intinn ag rá “nach mbeadh sé cool castáil le gaol leat nach raibh aithne ar bith agat air riamh go dtí anois díreach?”

Anois níl aiféala orm go ndeachaigh mé ag ceiliúradh a lae breithe le mo chol ceathrair ach tá aiféala orm nár thapaigh mé an deis castáil le gaolta liom nuair a bhí an seans ann.

Nach aisteach an nasc atá mé a dhéanamh le duine nach bhfuil aithne na ngrást agam air seachas go bhfuil a fhios agam go bhfuil gaol agam leis. Ní airíonn mé uaim chuile strainséara a chasann orm ar an mbóthar ach mar gheall go raibh na sin-sin-seantuismitheoirí céanna agam leis an duine seo, duine a raibh sé chomh maith dó a bheith ina strainséara dom, airíonn mé beagnach ar nós go bhfuil mé d’uireasa rud éicint gan a bheith théis castáil leis.

Ach má chuimhníonn tú ceart ort féin; cé mhéid duine a bhfuil aithne mhaith acu ar a gcuid col ochtaracha ar aon chuma? Bhí mé ag caint le mo sheanaintín (deirfiúr mo mhamó atá i gceist agam. Níl mé ag tabhairt “sean” ar dhuine ar bith de mo chuid aintíní) sular fhág mé le gabháil go Meiriceá agus cibé cén chaoi ar tháinig muid ar an ábhar faoin bhfocal “col” agus an chaoi a gciallaíonn sé “cosc pósta” agus d’inis sí dom nach mbeadh sé neamhchoitianta ná nach mbeadh sé aisteach fiú dá bpósfadh col ochtaracha fadó. Ní ghabhfá rud ar bith níos gaire i ngaol ach bhí cead is dóigh col ochtaracha a phósadh.

Anois tá aithne agamsa ar chuid de mo chuid col ochtaracha in Éirinn agus bheadh sé chomh maith dóibh a bheith ina ndeirfiúracha agus ina ndeartháireacha dom mar tá an gaol sin róghar le go mbeadh mise ar mo shuaimhneas ag gabháil amach le duine ar bith acu.

Mar sin féin, más fíor don leathanach YouTube Brehon Academy, in aimsir na nGael in Éirinn bhíodh a fhios, ar a laghad ag na huaisle gaelacha, cé mba hiad na gaolta uilig. Thugtaí an gealfhine ar ghrúpa daoine a raibh an seanathair céanna acu (col ceathracha), deirbhfhine ar an dream a raibh an sin-seanathair céanna acu (col seisearacha) agus iarfhine ar an dream a raibh an sin-sin-seanathair céanna acu (col ochtaracha).

Ar aon chuma tá mé i bhfad ón áit ar thosaigh mé. Tá mé á scríobh se ar an Aoine mar gheall go mbeidh mé ag caitheamh an deireadh seachtaine ar an Inis Fada (Long Island) ar cuairt ag col ceathrair mo dheaide (mo chol cúigir) go bhfeice mé mo chuid col seisearacha le mo dheartháir agus mo dheirfiúr (mo chol beirteannaí?).

Níos mó