Skip to main content
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitir PEIG.ie
Seirbhísí ar fáil trí Ghaeilge
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Tacaíochtaí Gnó atá ar fáil
An Ghaeltacht
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
Seachtain na Gaeilge le Energia
‘An Chaint’ / The ‘Talk’
Féilte
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
Teilifís & Raidió le Gaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i scoileanna Béarla
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Straitéisí Gaeilge ó Dheas is ó Thuaidh
An Coimisinéir Teanga
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Deiseanna le Gaeilge lasmuigh den Eoraip
Taithí Oibre: na hearnálacha éagsúla le Gaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Leideanna do dhaoine atá ag lorg poist leis an nGaeilge
Folúntais
CV Samplach Gaeilge
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Ceisteanna Coitianta
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitir PEIG.ie
Seirbhísí ar fáil trí Ghaeilge
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Tacaíochtaí Gnó atá ar fáil
An Ghaeltacht
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
Seachtain na Gaeilge le Energia
‘An Chaint’ / The ‘Talk’
Féilte
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
Teilifís & Raidió le Gaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i scoileanna Béarla
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Straitéisí Gaeilge ó Dheas is ó Thuaidh
An Coimisinéir Teanga
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Deiseanna le Gaeilge lasmuigh den Eoraip
Taithí Oibre: na hearnálacha éagsúla le Gaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Leideanna do dhaoine atá ag lorg poist leis an nGaeilge
Folúntais
CV Samplach Gaeilge
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Ceisteanna Coitianta
tain-an-chrocaigh-–-an-mhiotaseolaiocht,-an-pheil-agus-an-chinniuint

Táin an Chrócaigh – an mhiotaseolaíocht, an pheil agus an chinniúint

Cathmhílte Chonnacht agus óglaigh Uladh ina gcéilí comhraic ar bhlár catha in oirthear na hÉireann. An duais is mó sa tír le tabhairt abhaile go caithréimeach ag na buaiteoirí. Teaicticí agus teacht aniar. Mortas agus muinín. Dóchas agus dabht. Soncanna le sárú, clú le cosaint, gradam le gnóthú.

D’fhéadfaí a rá gur cur síos gonta iad na línte sin thuas ar Tháin Bó Cúailnge, an eachtra eipiciúil úd de chuid na nGael a thit amach idir laochra ón dá chúige thart ar dhá mhíle bliain ó shin, más fíor don traidisiún, agus déarfainn féin go bhfuil cuid mhór den fhírinne ann.

Ach, in éis imeacht na mblianta agus in ainneoin na bearna idir an mhiotaseolaíocht agus saol na linne seo, d’fhoirfeadh na línte ceannann céanna mar achoimre ar mhór-ócáid náisiúnta eile, coimhlint chomhaimseartha a chuirfear os ár gcomhair Dé Domhnaigh seo ar thalamh naofa Pháirc an Chrócaigh: Cluiche Ceannais Peile na hÉireann idir Ard Mhacha agus Gaillimh.

Tá ceannáras CLG níos lú ná uair an chloig tiomána ó phríomhláthair na Tána agus, mar a rinne arm Mhéabha rompu, beidh na Connachtaigh ag teacht anoir ina sluaite, ag trasnú na tíre le troid a chur ar na hUltaigh.

Sa Rúraíocht bhí fir an tuaiscirt, a bhuí le sárchumhachtaí Chú Chulainn, in ann an ruaig a chur ar fhir an iarthair, cé gur goideadh Donn Cúailnge, tarbh na nUltach, ar scor ar bith agus gur tógadh go Ráth Cruachan é, áit ar mharaigh sé Fionnbheannach, tarbh na gConnachtach, i dtroid fhada fhíochmhar sular fhill sé abhaile arís le bás a fháil.

Bunaithe ar an mhéid sin, d’fhéadfadh toradh chluiche mór na bliana a bheith casta go maith ach ar a laghad ní fheicfear aon riastradh – an cuthach mire marfach a thiocfadh ar Chú Chulainn agus é i mbun troda – ar pháirc na himeartha i leagan 2024 den scéal.

Mar sin féin, mar Ultach ón Úllord a bhfuil leath mo shaoil caite agam anois ag dúil leis an chontae filleadh athuair ar lár an aicsin ar an lá is mó i bhféilire spóirt na tíre (stádas atá aige in éineacht le Cluiche Ceannais na hIomána ar ndóigh), tá súil agam go mbeidh imreoirí Ard Mhacha in ann cuid de chrógracht agus de chumas an churaidh chéanna a mhealladh chucu féin in am an ghá tráthnóna amárach.

Is í an chomparáid sin an chéad rud a rith liom agus mé ag machnamh ar na macallaí miotaseolaíochta idir eipic mhór na hÉireann agus peilchath an Domhnaigh ach, idir scairt faoi thicéidí agus bolgam tae, tháinig smaoineamh eile chugam, teachtaireacht a bhí ceilte i gceo na gcianta.

In aois seo na neamhchinnteachta agus na himní síoraí – áirim cogaíocht bharbartha agus cliseadh aeráide, scoilteanna sa tsochaí agus míshuaimhneas sa tsícé – is léir nach ar leas an chine dhaonna, ná ar leas na Máthairchruinne trí chéile, atá na córais agus na struchtúir atá curtha i bhfeidhm againn, ná na luachanna ar a bhfuil siad tógtha.

Tá freagraí nua de dhíth orainn, réitigh úra ar sheancheisteanna, inspioráid mhisniúil le haghaidh na todhchaí.

I measc na bhfoinsí inar féidir linn teacht ar spreagadh den chineál sin tá an mhiotaseolaíocht, na scéalta a d’ársaigh ár sinsir riamh anall, a thug treoir dá saol agus a mhúnlaigh a ndearcadh ar an Domhan. Bíonn bríonna agus cialla i bhfolach i ngníomhartha na gcarachtar agus ina gcuid focal, sna mórthéamaí agus sna mionsonraí.

Mar atá luaite agam, tá athinsint ar cheann amháin dár scéalta ag borradh chun beatha anois díreach.

Cinnte, is féidir breathnú ar an chluiche idir Ard Mhacha agus Gaillimh mar leagan nua-aoiseach de sheanchogadh na gcúigí, ach tá comhairle eile le fáil ann chomh maith.

Tráth amháin bhí na Connachtaigh agus na hUltaigh ag marú a chéile ar mhachairí an oirthir, deargnaimhde a rinne ár agus uafás mar a bheadh na déithe á rá leo.

Dé Domhnaigh beidh na mílte daoine ón dá chúige ag teacht le chéile faoi shíocháin agus faoi shonas chun tráthnóna lán spóirt agus spraoi a chaitheamh le chéile in Ardchathair Éireann.

Beidh dianchoimhlint ann gan amhras, caint throdach, b’fhéidir, agus buillí beoga ach, ag deireadh an lae, croithfidh idir imreoirí agus tacadóirí lámha a chéile, tabharfaidh siad croí isteach dá chéile agus déanfaidh siad comhghairdeas agus comhbhrón le chéile dá réir.

Má tá a leithéid d’athmhuintearas agus de chneasú indéanta, is amhlaidh is féidir linne codanna dínn féin, ár gcaidreamh le daoine eile agus an chumarsáid idir sciartha éagsúla den phobal a leigheas chomh maith. Sin agus an dóigh a gcaitheann muid leis an Domhan í féin agus le gach neach a chónaíonn uirthi.

Comhartha dóchais in ainneoin na n-ainneoin.

San eagrán is déanaí seo den tseansraith, in ionad fola agus fuatha tá suáilcí uaisle fiúntacha á múscailt ionainn uilig agus á gcur i ngníomh san fhíorshaol.

Is é rud atá á rá linn go bhfuil an scéal fós á scríobh agus gur fúinne atá sé an chaibidil áirithe seo a chríochnú.

Is iad na peileadóirí a bheidh in iomaíocht le chéile ar an fhéar úrghearrtha ach ní hiad amháin a bhfuil glaoch chun catha orthu, ach orainne ar fad.

Glaoch chun ceangal leis an áit arb as dúinn – ár gcontae agus ár bpláinéad in éineacht – agus seasamh ar a son go daingean dearfach.

Glaoch chun teacht le chéile mar dhream ilchineálach agus ár gcuid fuinnimh a chaitheamh ar mhaithe le cúis atá níos mó ná muid féin.

Glaoch chun meas a léiriú ar an duine eile agus an dea-mhéin a chleachtadh in aghaidh na ndúshlán, beag beann ar an toradh deiridh.

Glaoch chun cuideachta a dhéanamh le clann agus le cairde, chun aithne a chur ar strainséirí agus chun fáilte a chur roimh chách chuig an cheiliúradh.

Ní glaoch aon uaire don deireadh seachtaine seo amháin é ach oiread ach glaoch do gach lá den bhliain.

Tá sé ciúin, is ar éigean atá sé le cluinstin go fiú, ach is ann dó.

Má fhreagraíonn muid é beidh ról á imirt againn sna hiarrachtaí atá riachtanach le cor a chur inár gcinniúint agus lena chinntiú go dtiocfaidh muid uilig fríd ré seo na guaise agus na deighilte.

Ar nós ár laochra peile, beidh ullmhúchán agus dúthracht ag teastáil, croí cróga agus fadradharc.

Iarratas atá ann atá ag teacht chugainn aniar ó na sinsir agus anoir ó na glúnta atá go fóill le teacht, iad ag impí orainn Domhan nua a chruthú ina bhfuil tús áite ag an tuigbheáil agus ag an chomhbhá, ag an chineáltas agus ag an mheas, ag an inbhuanaitheacht agus ag an ghrá.

Níl aon amhras ach go bhfuil géarghá leis.

Freagraímis an glaoch agus cuirfimis, ar ár mbealaí féin, leis an Táin atá ag titim amach san aois seo.

Idir an dá linn, go mbaine muid ar fad sult as gaiscí an lae amárach agus go raibh an bua ag an fhoireann is fearr.

The post Táin an Chrócaigh – an mhiotaseolaíocht, an pheil agus an chinniúint appeared first on NÓS.

Níos mó