Tá lucht na Gaeilge ag súil gur chun leasa chás na teanga i mBuiséad 2025 a bheidh sé gur iar-aire stáit Gaeltachta, Jack Chambers, atá ina aire airgeadais agus go bhfuil aire stáit nua i Roinn na Gaeltachta.
Inniu a fhógrófar Buiséad 2025 agus lucht feachtais ag súil go mbeidh ardú suntasach ann i gciste na Gaeilge agus na Gaeltachta agus d’eagraíochtaí amhail Údarás na Gaeltachta, Foras na Gaeilge agus TG4.
Bhí dóchas i measc lucht feachtais tráthnóna inné go mbeadh Buiséad 2025 “níos uaillmhianaí” ó thaobh na teanga ná mar a bhí Buiséad 2024.
Bhí foinsí lenar labhair Tuairisc ag súil go gcabhródh sé le cás na teanga gur ceapadh cainteoir líofa Gaeilge, Feargal Ó Coigligh, ina Ard-Rúnaí ar an Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán ó bhí an buiséad deireanach ann.
Chomh maith leis sin, den chéad uair le fada, tá rúnaí cúnta ag plé go sonrach leis an nGaeilge agus an Ghaeltacht sa Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Gaeltachta, Spóirt agus Meán. Sular ceapadh Aodhán Mac Cormaic sa ról sin i mbliana, ba é Rannán na Gaeilge agus na Gaeltachta an t-aon cheann sa Roinn nach raibh faoi chúram Rúnaí Cúnta.
Seo an chéad bhuiséad chomh maith ag Thomas Byrne mar aire stáit na Gaeltachta agus dóchas ag lucht feachtais go n-éireoidh leis ardú suntasach a fháil don teanga, mar atá déanta aige don spórt agus an cúram sin air roimhe seo.
Ní bhfuair Roinn na Gaeltachta ach an cúigiú cuid den mhaoiniú a lorg siad don Ghaeilge in 2024.
Léiríonn cáipéisí inmheánacha de chuid na Roinne a fuair Tuairisc gur €20.435 milliún a lorgaíodh don Ghaeilge agus don Ghaeltacht i mBuiséad 2024.
€4.2 milliún breise a fógraíodh don Ghaeilge agus don Ghaeltacht i mBuiséad 2024.
Nuair a fógraíodh an Buiséad, ghéill Aire na Gaeltachta Catherine Martin gur “buiséad crua” a bhí ann don teanga.
€100.1 milliún a d’fhógair an Rialtas do Roinn na Gaeltachta in 2024.
Dúirt Sinn Féin gur buiséad “frithGhaeltachta eile” a bhí ann agus nach raibh aon “uaillmhian” ag baint leis ó thaobh na teanga.
Rinne Conradh na Gaeilge cáineadh chomh maith ar an Rialtas anuraidh as a bheith neamhuaillmhianach i leith na teanga.
De réir an bhuiséid mhalartaigh a d’fhógair Sinn Féin an tseachtain seo caite chuirfidís pacáiste €63.2 milliún breise ar fáil don Ghaeilge agus don Ghaeltacht.
Chuirfidís maoiniú breise ar fáil do TG4, Údarás na Gaeltachta agus Foras na Gaeilge agus don oideachas lán-Ghaeilge.
€57 milliún breise don teanga atá á lorg ag Conradh na Gaeilge ón Rialtas.
Ar na príomhéilimh a bhí ag an gConradh mar chuid dá bhfeachtas réamhbhuiséid, bhí, go gcuirfeadh an Rialtas na milliúin bhreise ar fáil d’Údarás na Gaeltachta, do Roinn na Gaeilge, d’Fhoras na Gaeilge agus do TG4.
