Tá an t-ardán sóisialta Bluesky ar fáil i nGaeilge a bhuí leis an ngrúpa céanna a chuir leaganacha Gaeilge de mhórmheáin shóisialta eile – Twitter, Facebook, agus WhatsApp – ar fáil. Is iad an Ríomhacadamh, faoi stiúir an Ollaimh Kevin Scannell ó Ollscoil Missouri, a rinne an t-aistriúchán ar an ardán nua atá á phlódú le húsáideoirí le cúpla seachtain anuas.
Bhí borradh aisteach an mhí seo faoi líon na ndaoine a chláraigh le Bluesky ó atoghadh iaruachtarán Mheiriceá Donald Trump níos túisce an mhí seo agus go leor daoine i Meiriceá míshásta faoin ról a bhraith siad a bhí ag úinéir X, Elon Musk, i bhfeachtas Trump.
Le cúpla seachtain anuas, tá go leor de phobal na Gaeilge a bhíodh i dteagmháil rialta lena chéile ar X gaibhte anonn go hardán Jack Dorsey (an fear a bhunaigh X féin faoin ainm Twitter in 2006) agus iad ag clabaireacht leo ansin.
B’fhéidir go raibh iontas agus áthas ar an gcainteoir Gaeilge a chláraigh an mhí seo go raibh rogha ann comhéadan na haipe a chur i nGaeilge cheana féin. Murab ionann agus suíomhanna eile idirlín – dála Twitter (bunaithe 2006, aistrithe 2015) agus Gmail (bunaithe 2004, aistrithe 2014) – ní raibh i bhfad le fanacht ag lucht úsáide Bluesky sular cuireadh ar fáil i nGaeilge é.
Bunaíodh Bluesky mar ardán neamhspleách sóisialta in 2021 – tar éis do leagan luath de a bheith ar fáil trí Twitter, mar a thugtaí ar X ag an am, ó 2019. Ach nuair a cheannaigh an billiúnaí Elon Musk Twitter ar $44 billiún in 2022, bheartaigh daoine áirithe an t-ardán a thréigean agus a n-aghaidh a thabhairt ar mhachairí nua.
Ar dhuine de na daoine sin bhí an tOllamh Scannell féin, agus beirt a bhí go mór chun cinn ar Twitter na nGael – Aonghus Ó hAlmhain atá ina chónaí i gCill Mhantáin agus Dennis King atá ina chónaí in Seattle in Washington sna Stáit Aontaithe. Ba iad an triúr seo a rinne Spéir Ghlas Ghaelach den Spéir Ghorm.
“Níl an oiread céanna ar bun ag an Ríomhacadamh mar a thugann muid orainn féin agus a bhíodh. Tháinig deireadh leis an ‘aistriúchán pobail’ i saol na ríomhaireachta thart ar an mbliain 2015 i ndáiríre, ach bíonn obair le déanamh fós. Cothú ar an ábhar a aistríodh cheana a bhíonn ann [Gmail, Twitter, agus Facebook mar shampla]. Ní dhearnadh aistriúchán iomlán nua le cúpla bliain.
“Rinne mé féin, Dennis King, agus Aonghus Ó hAlmhain an obair aistriúcháin ar Bluesky cúpla mí ó shin. Ní raibh an obair chomh dona céanna is a bhí nuair a aistríodh Twitter. Bhí thart ar dheich míle focal le haistriú le comhéadan Bluesky a chur ar fáil, agus is féidir an suíomh ar fad a úsáid i nGaeilge anois,” a dúirt Scannell le Tuairisc.
