Skip to main content
Home
Age Groups
Age Group 4 and under
Irish names
Playgroups
Using Irish with your children
Speaking Irish to your grandchildren
Raising children with Irish outside the Gaeltacht
Raising children through Irish in the Gaeltacht
Support, services & facilities
Age Group 4 - 12
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Irish Colleges (Gaeltacht Summer Courses)
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 12 - 18
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Summer Colleges
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Using Your Irish Name
Support, services & facilities
Age Group 18 - 22
Learn Irish: 18-22 year olds
Irish Third-Level Courses
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 22+
Irish language jobs in Ireland
Irish Classes for Adults
Get Involved in the Movement with Conradh na Gaeilge
Conversation Circles
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Community
PEIG.ie Newsletter
10 Reasons to Register to our Business Directory
Supports Available for Businesses
Conversation Circles
Surnames
The Gaeltacht
Community Groups
Irish Language Centres
Organisations
Irish Language Festivals
Festivals
Irish Week / Seachtain na Gaeilge
Awareness Events
5 Tips
Irish Language Books
Irish Language Podcasts
Learn
Learning Irish
Playgroups
Irish-Medium Schools
Irish in English Speaking Schools
Irish Classes for Adults
Irish Classes
Irish Services for Schools
Terminology and Grammar Tools Online
Rights
The Official Languages ​​Act 2003 and the 20-Year Strategy for the Irish Language
The European Charter for Minority Languages
The 20 Year Strategy in the North
Services Available in Irish
Get Involved with Conradh na Gaeilge
Campaigns
Research and Submissions
Using Irish State Services
Irish Language Commissioner
Employment
Irish Language Careers Booklet
Irish language jobs (Europe)
Irish language jobs in Ireland
Irish Third-Level Courses
Vacancies
Information Sheet on Job Possibilities
Home
Age Groups
Age Group 4 and under
Irish names
Playgroups
Using Irish with your children
Speaking Irish to your grandchildren
Raising children with Irish outside the Gaeltacht
Raising children through Irish in the Gaeltacht
Support, services & facilities
Age Group 4 - 12
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Irish Colleges (Gaeltacht Summer Courses)
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 12 - 18
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Summer Colleges
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Using Your Irish Name
Support, services & facilities
Age Group 18 - 22
Learn Irish: 18-22 year olds
Irish Third-Level Courses
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 22+
Irish language jobs in Ireland
Irish Classes for Adults
Get Involved in the Movement with Conradh na Gaeilge
Conversation Circles
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Community
PEIG.ie Newsletter
10 Reasons to Register to our Business Directory
Supports Available for Businesses
Conversation Circles
Surnames
The Gaeltacht
Community Groups
Irish Language Centres
Organisations
Irish Language Festivals
Festivals
Irish Week / Seachtain na Gaeilge
Awareness Events
5 Tips
Irish Language Books
Irish Language Podcasts
Learn
Learning Irish
Playgroups
Irish-Medium Schools
Irish in English Speaking Schools
Irish Classes for Adults
Irish Classes
Irish Services for Schools
Terminology and Grammar Tools Online
Rights
The Official Languages ​​Act 2003 and the 20-Year Strategy for the Irish Language
The European Charter for Minority Languages
The 20 Year Strategy in the North
Services Available in Irish
Get Involved with Conradh na Gaeilge
Campaigns
Research and Submissions
Using Irish State Services
Irish Language Commissioner
Employment
Irish Language Careers Booklet
Irish language jobs (Europe)
Irish language jobs in Ireland
Irish Third-Level Courses
Vacancies
Information Sheet on Job Possibilities
seamas-o-buachalla-1930-2019-i-measc-laochra-na-gaeilge-agus-na-heireann-go-raibh-se

Séamas Ó Buachalla 1930-2019 – i measc laochra na Gaeilge agus na hÉireann go raibh sé

| Tuairisc.ie |

Tá ómós léirithe do Shéamas Ó Buachalla, an t-oideachasóir, scoláire agus fear teanga a bhásaigh le déanaí in aois a naoi mbliana agus ceithre scór.

Ceannródaí i réimse an oideachais ab ea Ó Buachalla mar státseirbhíseach sa Roinn Oideachais agus mar léachtóir i gColáiste na Tríonóide, agus bhí lé ar leith aige le forbairt an ghaeloideachais agus ba shaineolaí é ar shaothar an Phiarsaigh i réimse an oideachais.

Dúirt Antoine Ó Coileáin, Príomhfheidhmeannach Ghael Linn, ceann de na heagraíochtaí a raibh baint mhór ag Ó Buachalla léi, gur oideachasóir é “a thuig saíocht na Gaeilge agus a hionad sa chóras oideachais”.

“Bhí sé go mór faoi thionchar thuiscintí Phádraig Mhic Phiarais, ar an oideachas dátheangach go háirithe, agus is mór mar a chuir Séamas le cáil an Phiarsaigh mar oideachasóir.

“D’oibrigh Séamas gan staonadh ar son Fhondúireacht Van Leer sa scéim phíolótach luathoideachais i gCeantar na nOileán sna hochtóidí; as an togra sin a d’fhás Muintearas an lae inniu. Bhí Séamas fial lena chuid ama agus ghlac sé páirt i mórán clár raidió agus teilifíse. Ina theannta sin, bhíodh sé ina léachtóir agus painéalaí ag imeachtaí Gaeilge agus oideachais ar fud na hÉireann agus thar lear.

“Méala mór le Gael Linn bás Shéamais mar go raibh sé gníomhach sa chuideachta ar feadh tríocha bliain, é ina chomhalta boird idir 1971 agus 1980. Bhíomar faoi chomaoin ag Séamas as a stuaim agus a ghaois nuair a bhí ceisteanna polasaí idir lámha, go mór mór sa réimse oideachais. Cé gur saineolaí ba ea Séamas a raibh an t-iliomad foilsithe aige, ba chomhluadar lách, geanúil é a raibh féith an ghrinn go láidir ann. I measc laochra na Gaeilge agus laochra na hÉireann go raibh sé.”

Rugadh Séamas Ó Buachalla i gcathair Chorcaí agus ba ann a fuair sé a chuid oideachais nó gur bhog sé go dtí Ollscoil na hÉireann, Gaillimh, mar ar bhain sé céim amach san eolaíocht. Rinne sé máistreacht san eolaíocht ina dhiaidh sin in Ollscoil na Banríona i mBéal Feirste.

Mar chigire eolaíochta a thosaigh sé ag obair leis an Roinn Oideachais i 1962 agus bhí baint mhór aige mar státseirbhíseach le forbairt theagasc agus fhoghlaim na heolaíochta agus na matamaitice. Bhí sé ina chomhairleoir ag Donagh O’Malley agus é ag réiteach leis an saoroideachas a thabhairt isteach.

D’aistrigh sé go dtí Coláiste na Tríonóide i 1968 mar a raibh sé ag plé leis an teastas oideachais do mhúinteoirí dara leibhéal. Bhain sé féin PhD amach ón gcoláiste sin i 1980.

I measc na dtograí móra oideachais a raibh baint aige leo bhí tograí de chuid Chomhairle na hEorpa agus UNESCO agus bhí sé ar dhuine de bhunaitheoirí Educate Together in Éirinn. Bhí spéis ar leith aige i gceist an oideachais i gceantair a bhí tearc i ndaonra.

Rinne Ó Buachalla go leor taighde faoi shaothar an Phiarsaigh i réimse an oideachais agus bhí baint aige le hathchóiriú Scoil Éanna agus le bunú mhúsaem an Phiarsaigh i Ráth Fearnáin.

I measc a shaothar tá Pádraig Mac Piarais agus Éire lena Linn, Pádraig Mac Piarais – Na Scríbhinní Liteartha, A Significant Irish Educationalist: the educational writings of P.H. Pearse, The Letters of P.H. Pearse agus a mhórshaothar Education Policy in Twentieth Century Ireland.

Tháinig trí réimse mhóra suime dá chuid – an t-oideachas, an Ghaeilge agus an eolaíocht – le chéile ina shaothar Cultúr agus Teicneolaíocht sa Ghaeltacht a d’fhoilsigh Cló Iar-Chonnacht. 

Maireann a bhean Éilis, a mbeirt iníonacha, Niamh Buckley agus Sinéad Buckley Quinn, a ngariníon Rachel Quinn agus gaolta agus cairde eile leis.

Níos mó
Nuacht – Tuairisc.ie | Tuairisc .ie