Tá figiúirí ar fáil den chéad uair faoin méid airgid atá caite ar fheidhmiú pleananna teanga sa Ghaeltacht.
Bhain conspóid roimhe seo le figiúirí éagsúla a tugadh i dtaobh an chaiteachais i réimse na pleanála teanga, ach de réir eolais nua is féidir a rá anois gur beagán faoi bhun €1 milliún atá caite go dtí seo ar phleananna teanga a chur i bhfeidhm sa Ghaeltacht.
De réir na bhfigiúirí nua ó Údarás na Gaeltachta €1.05 milliún atá ceadaithe do 13 grúpa pleanála teanga agus €930,000 de sin atá tugtha go dtí seo do na grúpaí sin.
Fágann sin go bhfuil trí cheantar pleanála teanga a bhfuil a bpleananna teanga faofa ach nach bhfuil aon airgead caite go fóill ar chur i bhfeidhm na bpleananna sin – Cois Fharraige, Ceantar na nOileán agus Ráth Chairn agus Baile Ghib.
Tá nach mór dhá bhliain ó sheol Aire Stáit na Gaeltachta plean teanga Chois Fharraige i gConamara.
| LPT | Maoiniú ceadaithe | Caiteachas go dáta |
|---|---|---|
| Cloich Chionnaola | €100,000 | €100,000 |
| Gaoth Dobhair | €140,000 | €140,000 |
| Árainn Mhór | €100,000 | €30,000 |
| Dún na nGall Theas | €100,000 | €30,000 |
| Maigh Eo Thuaidh | €100,000 | €80,000 |
| Dúiche Sheoigheach & Tuar Mhic Éadaigh | €100,000 | €30,000 |
| Conamara Láir | €150,000 | €75,000 |
| An Cheathrú Rua | €100,000 | €100,000 |
| Ciarraí Thiar | €150,000 | €115,000 |
| Ciarraí Theas | €100,000 | €100,000 |
| Múscraí | €100,000 | €50,000 |
| Na Déise | €100,000 | €100,000 |
| Ráth Chairn & Baile Ghib | €100,000 | €100,000 |
| Iomlán | €1,440,000 | €1,050,000 |
Bhain conspóid cheana le figiúirí a chuir Roinn na Gaeltachta ar fáil faoin gcaiteachas i réimse na pleanála teanga. Bhí conspóid ann, mar shampla, nuair a thug iar-aire Stáit na Gaeltachta Joe McHugh le fios sa Dáil gur caitheadh €3.3 milliún san iomlán ar an bpleanáil teanga idir 2014-2017 agus go mbeadh €2.65 milliún eile caite uirthi faoi dheireadh na bliana 2018.
Léirigh fiosrúcháin a rinne Tuairisc.ie, áfach, nach raibh caite ar an bpróiseas pleanála teanga féin sna 26 Limistéar Pleanála Teanga Gaeltachta go dtí sin ach thart ar 10% den iomlán a bhí á lua leis an bpleanáil teanga.
De réir eolas breise a fuair Tuairisc.ie ó Roinn na Gaeltachta caitheadh an chuid is mó den airgead eile a luadh leis an bpleanáil teanga ar nithe eile seachas an próiseas pleanála teanga féin.
Ag labhairt dó le Tuairisc.ie ag an am dúirt Seosamh Mac Donnacha, saineolaí sa phleanáil teanga agus duine d’údair an Staidéar Cuimsitheach ar Úsáid na Gaeilge sa Ghaeltacht, gur chóir go ndéanfaí “idirdhealú an-soiléir” idir an phleanáil teanga náisiúnta atá á déanamh faoin Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge agus an phleanáil teanga atá á dhéanamh go háitiúil sa Ghaeltacht.
Ba mhinic ceisteanna sa Dáil ag an Teachta Dála de chuid Fhianna Fáil Éamon Ó Cuív faoin gcaiteachas ar an bpleanáil teanga.
Bhí sé ina raic sa Dáil i mBealtaine na bliana seo caite idir Joe McHugh agus an Teachta Dála Éamon Ó Cuív faoin maoiniú a bhí caite ar ullmhú agus feidhmiú na bpleananna teanga sa Ghaeltacht.
Cheadaigh Aire Stáit na Gaeltachta Seán Kyne an samhradh seo caite an 16ú plean teanga sa Ghaeltacht.
Faoi Acht na Gaeltachta 2012, tá plean teanga le hullmhú i 26 limistéar pleanála teanga sa Ghaeltacht.
Is iad na ceantair ina bhfuil plean teanga ceadaithe go n-uige seo: Cois Fharraige; Gaoth Dobhair, Rann na Feirste, Anagaire agus Loch an Iúir; Cloch Chionnaola, Gort an Choirce, An Fál Carrach agus Machaire Rabhartaigh; na Déise; Múscraí; Ciarraí Theas; Dúiche Sheoigheach agus Tuar Mhic Éadaigh; Ciarraí Thiar; Maigh Eo Thuaidh; Árainn Mhór; An Cheathrú Rua; Conamara Láir; Ráth Chairn agus Baile Ghib; Dún na nGall Theas agus Ceantar na nOileáin.
