Skip to main content
Home
Age Groups
Age Group 4 and under
Irish names
Playgroups
Using Irish with your children
Speaking Irish to your grandchildren
Raising children with Irish outside the Gaeltacht
Raising children through Irish in the Gaeltacht
Support, services & facilities
Age Group 4 - 12
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Irish Colleges (Gaeltacht Summer Courses)
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 12 - 18
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Summer Colleges
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Using Your Irish Name
Support, services & facilities
Age Group 18 - 22
Learn Irish: 18-22 year olds
Irish Third-Level Courses
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 22+
Irish language jobs in Ireland
Irish Classes for Adults
Get Involved in the Movement with Conradh na Gaeilge
Conversation Circles
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Community
PEIG.ie Newsletter
10 Reasons to Register to our Business Directory
Supports Available for Businesses
Conversation Circles
Surnames
The Gaeltacht
Community Groups
Irish Language Centres
Organisations
Irish Language Festivals
Festivals
Irish Week / Seachtain na Gaeilge
Awareness Events
5 Tips
Irish Language Books
Irish Language Podcasts
Learn
Learning Irish
Playgroups
Irish-Medium Schools
Irish in English Speaking Schools
Irish Classes for Adults
Irish Classes
Irish Services for Schools
Terminology and Grammar Tools Online
Rights
The Official Languages ​​Act 2003 and the 20-Year Strategy for the Irish Language
The European Charter for Minority Languages
The 20 Year Strategy in the North
Services Available in Irish
Get Involved with Conradh na Gaeilge
Campaigns
Research and Submissions
Using Irish State Services
Irish Language Commissioner
Employment
Irish Language Careers Booklet
Irish language jobs (Europe)
Irish language jobs in Ireland
Irish Third-Level Courses
Vacancies
Information Sheet on Job Possibilities
Home
Age Groups
Age Group 4 and under
Irish names
Playgroups
Using Irish with your children
Speaking Irish to your grandchildren
Raising children with Irish outside the Gaeltacht
Raising children through Irish in the Gaeltacht
Support, services & facilities
Age Group 4 - 12
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Irish Colleges (Gaeltacht Summer Courses)
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 12 - 18
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Summer Colleges
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Using Your Irish Name
Support, services & facilities
Age Group 18 - 22
Learn Irish: 18-22 year olds
Irish Third-Level Courses
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 22+
Irish language jobs in Ireland
Irish Classes for Adults
Get Involved in the Movement with Conradh na Gaeilge
Conversation Circles
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Community
PEIG.ie Newsletter
10 Reasons to Register to our Business Directory
Supports Available for Businesses
Conversation Circles
Surnames
The Gaeltacht
Community Groups
Irish Language Centres
Organisations
Irish Language Festivals
Festivals
Irish Week / Seachtain na Gaeilge
Awareness Events
5 Tips
Irish Language Books
Irish Language Podcasts
Learn
Learning Irish
Playgroups
Irish-Medium Schools
Irish in English Speaking Schools
Irish Classes for Adults
Irish Classes
Irish Services for Schools
Terminology and Grammar Tools Online
Rights
The Official Languages ​​Act 2003 and the 20-Year Strategy for the Irish Language
The European Charter for Minority Languages
The 20 Year Strategy in the North
Services Available in Irish
Get Involved with Conradh na Gaeilge
Campaigns
Research and Submissions
Using Irish State Services
Irish Language Commissioner
Employment
Irish Language Careers Booklet
Irish language jobs (Europe)
Irish language jobs in Ireland
Irish Third-Level Courses
Vacancies
Information Sheet on Job Possibilities

Gnéithe coitianta a bhaineann le logainmneacha na hÉireann

| Lynn |

Den chuid is mó, bíonn brí ag logainmneacha na hÉireann agus is minic go ndéantar tagairt do stair, tíreolaíocht agus tírdhreach an cheantair sa bhrí sin.

Feictear tagairtí áirithe arís agus arís eile timpeall na hÉireann agus seo na gnéithe coitianta de logainmneacha na hÉireann le mínithe agus samplaí. Is suimiúil an rud é a fheiceáil go mbíonn brí ag na focail agus freisin go bhfeictear cuid acu ó cheann ceann na tíre. 

Abhainn

Tagraíonn an focal ‘abhainn’ i logainm d’abhainn nó ‘river’ mar a cheapfá! Tá sé níos coitianta in iarthar na tíre agus feictear an focal abhainn san fhoirm ‘abha’ chomh maith.

Samplaí: Srón Abhann (Ciarraí), An Abhainn Dubh (Loch Garman) agus Baile idir Dhá Abhainn (Sligeach)

Ard

An chiall atá leis an bhfocal ard ná ‘height’ agus is aidiacht í freisin a chiallaíonn ‘high’. Is logainm coitianta é agus feictear é mar ainm an chontae i gcás Ard Mhacha agus áiteanna eile.

Samplaí: Ard Pádraig (Luimneach), Ard Raithin (Gaillimh) agus Dún Ard (Cill Mhantáin).

Baile

Feictear an focal baile go mion minic i logainmneacha na hÉireann agus tá sé an-láidir san oirdheisceart. An chiall atá le baile ná ‘town/townland’ mar sin ní nach ionadh go bhfuil sé chomh comónta sin. Tá sé le feiceáil i logainm na príomhchathrach, Baile Átha Cliath.

Samplaí: Baile Átha an Rí (Gaillimh), Baile Bhlainséir (Baile Átha Cliath), Baile Eireoil (Ceatharlach) 

Cill

An bhrí atá le cill ná ‘churchyard’. Is cinnte go bhfuil go leor séipéal in Éirinn agus mar sin, feictear an logainm seo go minic. Tá sé i logainm na gcontaetha Cill Dara, Cill Cheannaigh agus Cill Mhantáin.

Samplaí: Cill Mhichíl (An Clár), Cill Eoghain (Doire), Cill Aodha (Port Láirge) 

Cnoc

Ciallaíonn cnoc ‘hill’ agus tá an logainm seo ar fud na tíre, go háirithe sa Deisceart agus san Iarthar. 

Samplaí: Cnoc an Teampaill (Corcaigh), Cnoc Mhuire (Maigh Eo), Droichead an Chnoic (An Lú) 

Doire

Tagraíonn Doire do ‘oak’ nó coill a bhfuil crainn dharacha ann. Tá contae Dhoire ann agus chomh maith leis sin, tá bailte ann leis an logainm doire ann.

Samplaí: Doire Cúile (Uíbh Fhailí), Doire Leathan (An Cabhán), Teampall Doire (Tiobráid Árann)

Dún

An chiall a bhaineann le dún nó dúnaibh ná ‘fort’ agus tá sé le feiceáil le contae an Dún chomh maith le contae Dhún na nGall. Tá an logainm le feiceáil ar fud na tíre

Samplaí: Cnoc an Dúin (An Mhí), Dún Libhse (Aontroim), Dún Laoghaire (Baile Átha Cliath)

Lios

Tagraíonn lios do ‘ring-fort/enclosure’ a bheith i gceantar áirithe. Feictear an logainm seo san Iarthar agus sa Deisceart go háirithe. 

Samplaí: An Lios Garbh (Ros Comáin), An Lios Liath (An Longfort), Lios Suibhne (Muineachán)

Mór

An bhrí atá ag an bhfocal mór ná ‘big’ agus mar a shamhlófá, tá an logainm seo le feiceáil ó cheann ceann na tíre.

Samplaí: Cluain Mór (Laois), An Tigh Mór (Fear Meanach), An tArd Mór (an Iarmhí) 

Ráth

Nuair a fheictear ráth i logainm, is ag tagairt do ‘ring-fort’ atá sé agus tá an logainm seo ar fud na tíre.

Samplaí: Ráth Thamhnach (Tír Eoghain), An Ráth Bán (Liatroim), Ráth Bheathach (Cill Cheannaigh)

Is féidir tuilleadh eolais a fháil faoi logainmneacha na hÉireann ar Logainm.ie.

Léigh tuilleadh ábhar ó PEIG.ie anseo.