Tá díomá léirithe ag urlabhraí Gaeilge Shinn Féin faoin bPlean Náisiúnta um Sheirbhísí Poiblí Gaeilge a sheol an Rialtas an tseachtain seo caite. Deir Ó Snodaigh gur chóir an plean gníomhaíochta a théann leis a fhoilsiú láithreach.
Chuir an Teachta Dála Aengus Ó Snodaigh, atá ina chathaoirleach ar Choiste Gaeilge an Oireachtais chomh maith, fáilte “dhoicheallach” roimh fhoilsiú an phlean nua, a ullmhaíodh le spriocanna na reachtaíochta teanga a bhaint amach, earcú breis Gaeilgeoirí sa tseirbhís phoiblí ina measc.
Deir Ó Snodaigh nach bhfuil mórán sa bplean ó thaobh na mbeartas atá le cur i bhfeidhm chun na spriocanna sin a bhaint amach, agus gur chóir eolas faoi na beartais féin a fhoilsiú gan a thuilleadh moille.
Deirtear go gcuirfear an plean náisiúnta nua i bhfeidhm trí dhá phlean gníomhaíochta trí bliana a chur i gcrích agus go bhfoilseofar an chéad cheann díobh, a mhairfidh ó 2024-2027 “sna míonna amach romhainn”.
Deir Ó Snodaigh go raibh pobal labhartha na Gaeilge ag feitheamh trí bliana ar fhoilsiú an Phlean Náisiúnta chun dul i ngleic leis an easpa soláthar seirbhísí poiblí i nGaeilge ach nach raibh sa phlean ar deireadh ach fógra faoi phleananna eile á “atá le teacht am éicint amach anseo”. Dúirt sé nach é sin an cur chuige a bhí i gceist ag polaiteoirí nuair a bhí an reachtaíocht á cur trí Thithe an Oireachtais in 2021.
“Beidh díomá ar dhaoine, tar éis blianta ag fanacht agus tar éis an 161 leathanach sa Phlean Náisiúnta seo a léamh, nach bhfuil mórán ann ó thaobh beartais de atá le cur i bhfeidhm anois seachas athrá ar dhualgais atá ann cheana féin agus moltaí féachaint ar bheartais fhiúntacha sna pleananna eile atá fós le teacht,” arsa Ó Snodaigh.
“Níl tuilleadh moilleadóireachta ag teastáil. Tá an Coiste Comhairleach [um Sheirbhísí Gaeilge] tar éis dhá bhliain a chaitheamh ag féachaint ar na ceisteanna go léir anseo, agus tá an obair fhiúntach a rinne siad le feiceáil sa taighde agus sa tráchtas uathu sa phlean seo. An rud atá ag teastáil anois ná gníomh.”
Tá an Teachta Ó Snodaigh ag impí ar Aire na Gaeltachta an chéad phlean gníomhaíochta a fhoilsiú anois agus é ráite aige chomh maith go bhfuil cuireadh tugtha aige don Choiste Comhairleach teacht os comhair Choiste Gaeilge an Oireachtais chomh luath agus is féidir chun an plean agus an cur chuige amach anseo a phlé.
Ar fhoilsiú an Phlean Náisiúnta an tseachtain seo caite, dúradh gur plean straitéiseach atá ann a bheidh mar bhunchloch faoi na beartais agus na spriocanna a leagfar amach sna pleananna gníomhaíochta nua.
Tá béim sa phlean náisiúnta ar ról na teicneolaíochta i soláthar seirbhísí dátheangacha “ar ardchaighdeán” agus fógraíodh chomh maith inniu go bhfuil coiste eile á bhunú, an Coiste Comhairleach um an nGaeilge sa Réimse Digiteach.
Cuirfidh an coiste nua “comhairle agus tacaíocht” ar fáil maidir le cur i bhfeidhm an Phlean Dhigitigh don Ghaeilge agus do chúrsaí teicneolaíochta go ginearálta.
Tá léargas tugtha sa bPlean Náisiúnta ar na dúshláin a bheidh ann cuid de spriocanna na reachtaíochta a bhaint amach agus é ráite cheana féin gur “ceist ar leith” í Feidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte maidir le soláthar seirbhísí trí Ghaeilge.
