Yes, ja, tá?…Mearbhall an ilteangachais
Deirtear gur cleachtadh a níos máistreacht, agus dar liomsa go bhfuil sé sin dhá uair, nó fiú trí huaire, níos fíre i gcás fhoghlaim na Gaeilge.
Chuala mé na difríochtaí idir an aimsir chaite, an aimsir láithreach, agus an aimsir fháistineach an oiread sin amanna ar Duolingo, sa rang in Hamburg, agus nuair a bhím ag staidéar mé féin, go gceapaim go bhfuil tuiscint á fáil ar deireadh agam orthu. Ach tá rud amháin a dhéanaim arís agus arís eile agus nach a fhios agam cén dóigh stop a chur leis — freagraí a thabhairt i nGearmáinis.
Rinne mé staidéar ar an bhFraincis ar meánscoil agus faoin am a chuaigh mé ar coláiste, bhí mé sách maith. Chinn mé an Ghearmáinis a dhéanamh ar an ollscoil in áit leanúint orm leis an bhFraincis, agus thosaigh an rud céanna ag tarlú ansin. Nuair a chuireadh an léachtóir ceist shimplí Ghearmáinise orm, d’fhreagraínn i bhFraincis. Nó nuair a bhí níos mó ná an Guten Tag agam, d’fhiafraítí ceist díom agus ní bhínn in ann freagra a thabhairt mar bhí mé ag scagadh tríd an mBéarla, an Fhraincis agus an Ghearmáinis i mo chloigeann.
Anois agus mé líofa sa Ghearmáinis, i mó chónaí sa Ghearmáin, agus ag labhairt na Gearmáinise cuid mhaith den ghnáthlá, tá mo chuid Fraincise nach mór imithe agus níl mé ag freagairt ceisteanna simplí as Fraincis a thuilleadh. Ach anois tá an rud céanna ag tarlú sa rang Gaeilge.
Le cúpla lá anuas, tá ceisteanna Gaeilge á gcur orm ag an múinteoir, daltaí eile, agus cairde, agus cé go dtuigim iad, tá mé chomh gnóthach sin ag dul tríd an mBéarla, an Ghearmáinis agus an Ghaeilge leis an bhfreagra ceart a aimsiú nach féidir liom freagra ar bith a thabhairt.
An é freagra na ceiste yes, ja nó tá? No, nein, nó níl?
Níl eagla orm go gcaillfidh mé mo chuid Gearmáinise mar a chaill an Fhraincis mar ag deireadh na seachtaine beidh mé sa Ghearmáin arís agus leanfaidh mo shaol Gearmáinise ar aghaidh. An dúshlán nua a bheidh romham ná leanúint orm ag foghlaim na Gaeilge agus ag obair chun an líofacht a bhaint amach. Agus caithfidh mé a rá go bhfuil mé ar bís a bheith i m’ilteangach.
Mar sin féin, tá céim den fhoghlaim teanga i gceist leis seo nach bhfuil taithí agam uirthi. An tseachtain seo tá mé ag baint sóláis as an gcuimhne nár bhain mé líofacht láithreach amach sa Ghearmáinis ach an oiread, agus go raibh orm go leor oibre a dhéanamh an cumas atá agam anois a bhaint amach. Aithním na céimeanna céanna i bhfoghlaim na Gaeilge a bhí ann i bhfoghlaim na Gearmáinise.
An dúshlán nua anois ná bealach a aimsiú ní hamháin na teangacha ar fad a choinneáil, agus iad choinneáil óna chéile. Níl tuairim dá laghad agam cén dóigh é sin a dhéanamh, ach tá mé ag súil go mór le fáil amach.
