Gaeilge na Moon?
Tá muintir Mheiriceá, agus lucht na heolaíochta ar fud an domhain, ag comóradh 50 bliain ó leag duine daonna cos ar an ngealach an tseachtain seo. Cothrom an lae inné leathchéad bliain ó shin a d’imigh Buzz Aldrin, Neil Armstrong agus Michael Collins (ní an ceann sin) ó thalamh an domhain agus thug aghaidh ar Dhomhnall na Gealaí.
Chaith siad ceithre lá ina long spáis sular thuirling ‘an tIolar’ ar an ngealach ar an 20 Iúil 1969. Bhí Éamon de Valera ina uachtarán ar Éirinn an bhliain sin agus tugadh cuireadh dó teachtaireacht a scríobh a d’fhágfaí ar an ngealach, in éineacht le teachtaireachtaí eile ó cheannairí stáit ar fud an domhain.
Chinn an tUachtarán de Valera an teachtaireacht a scríobh sa teanga náisiúnta, teanga a raibh an-ghean aige féin air.
Roinn rannóg de chuid Acadamh Ríoga na hÉireann cóip den teachtaireacht Ghaeilge ar na meáin shóisialta inné.
“Go ndeonaí Dia go dtabharfaidh an mheabhair agus an misneach a chuir ar chumas an duine cos a leagan ar an ngealach go mbeidh ar a chumas chomh maith síocháin agus sonas a chur in áirithe ar an talamh seo agus teacht lán ó chontúirt a léirscriosta féin,” atá scríofa ar an micreascannán a sheol Dev chun na gealaí.
Ní hamháin gur seoladh teachtaireacht i nGaeilge, ach seoladh bratach náisiúnta na tíre freisin. Cé go bhfuil an micreascannán san áit ar leag na spásaire é 50 bliain ó shin, tháinig an trídhathach abhaile leo agus tugadh ar láimh arís do de Valera é.
Ar ndóigh, bhí an Ghaeilge an-tábhachtach d’Éamon de Valera agus is iomaí beart a rinne sé ar a son agus é ina pholaiteoir, ina thaoiseach agus ina uachtarán. Ní hiad muintir na gealaí an chéad dream eachtrannach a fuair comhfhreagras i nGaeilge óna lámh — ba ghnách leis cumarsáid oifigiúil le hionadaithe agus le lucht ceannais na Breataine Móire i nGaeilge freisin.
Press release of the text of message from @PresidentIRL Éamon de Valera carried to moon by #Apollo11 – the last clause was an addition to Aiken’s initial draft #Apollo50th #Apollo50 @RIAdawson @dfatirl (NAI 2009/115/71) pic.twitter.com/HxHj7ttj9m
— DIFP (@DIFP_RIA) July 16, 2019
