Beidh neart oibre le déanamh ag cibé breitheamh nó saineolaí a cheapfar amach anseo le géarchéim an choróinvíris a fhiosrú. Tá na botúin a rinne rialtais éagsúla roimh an bpaindéim agus na botúin a rinne an rialtas reatha ó thús na bliana á léiriú féin dúinn de réir a chéile.
Ní cóir mar sin féin na botúin a rinneadh a chur i gcomparáid leis na gnáthbhotúin a dhéanann polaiteoirí. Ní hionann a dtábhacht. Féach, mar shampla, an difríocht idir polasaí lochtach sláinte agus polasaí lochtach tithíochta.
Má léirítear easnamh nó botúin i bpolasaí tithíochta, is féidir é a iniúchadh, a phlé agus a athrú a luaithe is a léirítear an riachtanas agus a thoilíonn rialtas tabhairt faoin obair. Faraor, ní gníomh gan mhoill ach a mhalairt atá feicthe le fada.
Ach ainneoin na feirge réasúnta a chuir faillí an rialtais maidir le cúrsaí tithíochta ar mhórán, níor chuir moilleadóireacht dá leithéid beatha daoine i mbaol go follasach ná go forleathan.
Beidh faillí agus botúin i bhfad níos doimhne agus níos contúirtí le fiosrú nuair a aimseofar vacsaín nó leigheas éifeachtach ar an gcoróinvíreas. D’fhógair an Taoiseach síneadh eile ar an tréimhse éigeandála inné agus is féidir a bheith cinnte go mbeidh an cur chuige lochtach agus bearnach as seo amach freisin.
Sin ráite, tá measarthacht ag teastáil agus measúnú á dhéanamh againn ar na mórshocruithe atá á ndéanamh ag gach duine sinsearach atá freagrach as an bhfeachtas in aghaidh an choróinvíris.
Is léir nach raibh gach cinneadh a rinne rialtais éagsúla sular shroich an víreas Éire stuama ná freagrach. Ní raibh gach cinneadh a rinneadh ó shin stuama ná éifeachtach ach oiread. Is leor cuimhneamh ar na samplaí seo a leanas de na botúin a rinneadh go dtí seo:
- Síorlaghdú ar líon na leapacha sna haonaid dianchúraim.
- An fearas cosanta pearsanta (PPE) nár ceannaíodh/stóráladh in am.
- Neamhthoil an rialtais comhairle a chur ar dhaoine gan dul chuig rásaí Cheltenham.
- Na gealltanais nár comhlíonadh maidir le dlús a chur le tástáil agus le haimsiú daoine a tholg an víreas.
- Ráitis an HSE go raibh an soláthar PPE dóthanach nuair nach raibh.
- Na heitiltí ón Iodáil nár cuireadh cosc orthu nuair a cuireadh an cluiche rugbaí ar ceal ar an 7 Márta.
- An róbhrú ar an gcóras tástála a chuir critéir a bhí róleathan i dtosach.
- An cosc ar chuairteoirí a chuir áras altranais i bhfeidhm ar an 6 Márta. Mheas an Príomh-Oifigeach Leighis nach raibh a leithéid riachtanach ach d’athraigh sé a intinn ina dhiaidh sin.
- Neamhthoil na n-údarás a rá cé mhéad duine a fuair bás sna tithe altranais go dtí gur tugadh le fios ar an 10 Aibreán go raibh 156 duine tar éis bháis.
- An mhoill le dúnadh tithe tábhairne go dtí gur thaispeáin físeán ar Twitter an ragairne gan scaradh sóisialta a bhí ar siúl i gceantar Theampall an Bharra i mBaile Átha Cliath ar an 14 Márta.
Ainneoin na meancóg thuas, is féidir gach cinneadh a rinne an rialtas agus an Fhoireann Náisiúnta um Éigeandáil sa tSláinte Phoiblí le ceithre mhí a chosaint ar bhonn réasúnta amháin.
Ní féidir gníomh a theastaíonn go géar a sheachaint, agus ní féidir rogha phráinneach a dhéanamh gan botún a dhéanamh uaireanta.
Tar éis do Leo Varadkar síneadh a chur leis na beartais éigeandála Dé hAoine, beidh a gcur i bhfeidhm agus a n-éifeacht á bplé go tréan sna seachtainí atá romhainn.
Gan dabht, rachaidh an míshásamh atá á spreagadh ag an ngéarchéim i dtreise. Ní féidir an teannas atá romhainn a leigheas go hiomlán, ach is léir trí sheift lena mhaolú:
An mheasarthacht
Tá brú scanrúil leanúnach ar gach duine atá freagrach as an troid in aghaidh an choróinvíris. Tá siad i ngleic le namhaid nach bhfacthas riamh lena linn. Ní le drochrún a dhéanann siad meancóga uaireanta. Ní foláir deacrachtaí a phlé gan dul thar fóir le cáineadh.
An oscailteacht
Ba chóir don Taoiseach agus do gach duine atá freagrach as an bhfeachtas in aghaidh an choróinvíris geallúintí éiginnte a sheachaint. Tuigeann ár bhformhór go bhfuil mórchóras tástála agus aimsithe ag teastáil leis an víreas a chur faoi chois, agus go bhfuil moill le forbairt an chórais. Chothódh caint chúramach agus níos oscailte muinín an phobail seachas an iomarca gealltanas nach gcomhlíontar.
Rialtas nua
Seo an dóigh is éifeachtaí le cur chuige an stáit agus muinín an phobail as an lucht ceannais atá á stiúradh a neartú. Faraor, is é bunú rialtais nua an t-athrú nach léir fós conas ná cén uair a chuirfear i bhfeidhm é.
