Skip to main content
Home
Age Groups
Age Group 4 and under
Irish names
Playgroups
Using Irish with your children
Speaking Irish to your grandchildren
Raising children with Irish outside the Gaeltacht
Raising children through Irish in the Gaeltacht
Support, services & facilities
Age Group 4 - 12
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Irish Colleges (Gaeltacht Summer Courses)
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 12 - 18
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Summer Colleges
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Using Your Irish Name
Support, services & facilities
Age Group 18 - 22
Learn Irish: 18-22 year olds
Irish Third-Level Courses
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 22+
Irish language jobs in Ireland
Irish Classes for Adults
Get Involved in the Movement with Conradh na Gaeilge
Conversation Circles
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Community
PEIG.ie Newsletter
Services Available through Irish
Conversation Circles
Surnames
The Gaeltacht
Community Groups
Irish Language Centres
Supports Available for Businesses
Irish Language Festivals
Irish Week / Seachtain na Gaeilge
Festivals
5 Tips
Awareness Events
Irish Language Books
Irish Language Podcasts
Organisations
Learn
Learning Irish
Playgroups
Irish-Medium Schools
Irish in English Speaking Schools
Irish Classes for Adults
Irish Services for Schools
Terminology and Grammar Tools Online
Rights
The Official Languages ​​Act 2003 and the 20-Year Strategy for the Irish Language
The European Charter for Minority Languages
The 20 Year Strategy in the North
Irish Language Commissioner
Using Irish State Services
Get Involved with Conradh na Gaeilge
Campaigns
Research and Submissions
Employment
Irish Language Careers Booklet
Irish language jobs (Europe)
Irish language jobs in Ireland
Irish Third-Level Courses
Vacancies
Information Sheet on Job Possibilities
Home
Age Groups
Age Group 4 and under
Irish names
Playgroups
Using Irish with your children
Speaking Irish to your grandchildren
Raising children with Irish outside the Gaeltacht
Raising children through Irish in the Gaeltacht
Support, services & facilities
Age Group 4 - 12
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Irish Colleges (Gaeltacht Summer Courses)
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 12 - 18
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Summer Colleges
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Using Your Irish Name
Support, services & facilities
Age Group 18 - 22
Learn Irish: 18-22 year olds
Irish Third-Level Courses
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 22+
Irish language jobs in Ireland
Irish Classes for Adults
Get Involved in the Movement with Conradh na Gaeilge
Conversation Circles
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Community
PEIG.ie Newsletter
Services Available through Irish
Conversation Circles
Surnames
The Gaeltacht
Community Groups
Irish Language Centres
Supports Available for Businesses
Irish Language Festivals
Irish Week / Seachtain na Gaeilge
Festivals
5 Tips
Awareness Events
Irish Language Books
Irish Language Podcasts
Organisations
Learn
Learning Irish
Playgroups
Irish-Medium Schools
Irish in English Speaking Schools
Irish Classes for Adults
Irish Services for Schools
Terminology and Grammar Tools Online
Rights
The Official Languages ​​Act 2003 and the 20-Year Strategy for the Irish Language
The European Charter for Minority Languages
The 20 Year Strategy in the North
Irish Language Commissioner
Using Irish State Services
Get Involved with Conradh na Gaeilge
Campaigns
Research and Submissions
Employment
Irish Language Careers Booklet
Irish language jobs (Europe)
Irish language jobs in Ireland
Irish Third-Level Courses
Vacancies
Information Sheet on Job Possibilities

Cuimhní cinn COVID: bliain ar aghaidh

| 1 |

Dónall Mac Giolla Chóill

Tá bliain ó shoin, i dtrátha an ama seo, bhí mé ag ullmhú do mo thuras bliantiúil ar Surrey Shasana, le Lá Fhéile Pádraig a chaitheamh i measc na nGall agus na gcoimhthíoch.

Seo nós a thoisigh mé cúpla bliain ó shoin, a dhul ar cuairt ar chol seisir liom thall ansin.

Má tá sé maith go leor d’aos pholaitiúil an oileáin seo, tá sé maith go leor domsa.

Is fada an lá ó shoin gur smaoinigh mé, dá mbeadh duine ag iarraidh coup d’état a reáchtáil in Éirinn, gurb é seachtain na Féile Pádraig an t-am is fearr lena dhéanamh mar go mbíonn maith agus móruaisle na hÉireann uilig thar lear, gan fágtha sa bhaile i bhfeighil an rialtais agus an stáit iomláin ach Aire Stáit gan aithne agus Uachtarán na hÉireann féin.

Mar sin de, seo mise ag pacáil mo mhála bhig agus sé lá beartaithe agam thall mar a bheadh mionpholaiteoir gan iomrá ann.

Is cuimhin liom blianta ó shoin nuair a bhí Charlie McCrevey ina Aire Airgeadais, nuair a bhí siad ag dáileadh na n-áiteanna le dul ar Lá Fhéile Pádraig, gur roghnaigh seisean Cheltenham.

Rogha chiallmhar go leor, de ghnáth bíonn níos mó Éireannach agus lucht gnó ag na rásaí ná mar a bhíonn ar thrá i mBalaí na hIndinéise.

Sular shroich mé mo cheann scríbe, bhí an chéad chás de COVID-19, an cineál úr seo coróinvíris, dearbhaithe acu sna Sé Chontae, agus go bunúsach is é stair 2020 é an chuid eile.

Chaith mise trí mhí de shaoire sé lá i mo shuí i ngairdín i Surrey, ag cur aiféala ar na hioraí glasa sna crainn, mo bholg nocht ag crú na gréine (stopfaidh mé ag an phointe seo, mar tá aiféala ar an eagarthóir, agus tá an fo-eagarthóir ar thóir seomra dorcha agus ceol suaimhneach leis an íomhá sin a ghlanadh óna chuimhne.)

Caithfidh mé a rá gur bhain mé féin sult as an chéad dianghlasáil, níorbh amhlaidh do mo chol séisir nó fear s’aige.

De réir dealraimh tá nós agamsa a bheidh ag srannfach san oíche.

De réir na dtuairiscí a fuair mé maidin i ndiaidh a chéile, choinnigh mé daoine múscailte leis an srannadh a bhí ar bun agam, agus b’iontaí leo a bhí sa seomra béal dorais nach raibh na comhársana thuas staighre i mbun gearráin mar gheall ar an truailliú fuaime a bhí ag teacht ó mo shrón.

Más fíor sin, bíodh. Níl neart agamsa ar aon rud a tharlaíonn agus mé i mo chodladh.

Déarfainn gur chuir sé fearthainn trí lá ó thús deireadh an tréimhse a chaith mé thall, sin trí lá i dtrí mhí. Bhí mé millte.

Déanann sé dhá lá tirim i ndiaidh a chéile in Éirinn agus bhíonn srianta uisce curtha i bhfeidhm. Trí lá as a chéile, bhuel bíonn éigeandáil fógartha ar fud an oileáin.

Is beag seachtain dá ndeachaigh thart nach raibh mé ag léamh postáil ar líne, ó dhaoine sa bhaile i dTír Chonaill ag déanamh cur síos ar fhadhbanna uisce ar fud na dtrí pharóiste, is é sin Cloich Cheann Fhaola, Gaoth Dobhair agus na Rossan.

Ba mhinic mé buartha fá na daoine muinteartha i Mín an Chladaigh, Mín Lárach, Machaire Rabhartaigh agus na hArdaí Beaga taobh thiar de Ghort an Choirce.

Ba mhinic iadsan fágtha gan uisce, muintir Faoi Chnoc chomh maith, agus na daoine bochta sin fá Bhun an Leaca.

Ach saoithiúil go leor is beag mo bhuaireamh faoi mhuintir Bhun an Leaca, mar gur mhothaigh mé ariamh nach raibh mórán úsáide acu le huisce.

D’fhill mé ‘na bhaile anseo go Béal Feirste agus rinneadh maolú ar an dianghlasáil, agus ansin cuireadh srianta géara eile i bhfeidhm, agus ansin scaoileadh na srianta sin agus ansin cuireadh tuilleadh srianta… agus ansin rinneadh… agus ansin!

Ní bheadh a fhios seo agat, ach tá cúpla seachtain ó shoin, chaith mise leath lae iomlán ag meas gur an Luan a bhí ann, go dtí gur mhothaigh mé nach nós don BBC Songs of Praise a chraoladh tráthnóna Dé Luain.

Bhí mé, agus bím go minic, lá chun tosaigh orm féin.

Nuair a d’fhógair an Feidhmeannas thuas anseo go mbeadh ar eischeadúnais druidim ag a hocht a chlog, chuir mise scairt ar mo chol seisir agus drochspion amach is amach orm.

“Tá seo scannalach, scannalach a deirim,” a dúirt mé, “Cearta daonna, agus sibhialta! Cad fúthu sin…?”

“Beidh tú go breá,” arsa eisean, “beidh ort éirí níos luaithe sa lá, sin a bhfuil de.”

Go minic, mothaím gurb iad sin is cóngaraí do do chroí atá ábalta a bhriseadh go furasta.

Anois agus daoine ag fáil vacsaíne, agus go leor daoine ag cloí leis na rialacha, agus ag caitheamh mascanna, tá an chuma ar an scéal go mbeidh rudaí ag bisiú faoi lár an tsamhraidh.

Bhuel, tá an dóchas ann ar a laghad go mbeidh, agus ag an phointe seo, cá bhfíos?

Ní bheidh mise i mbliana i mo shuí i Ganley’s Bar i Morden ar Lá Féile Pádraig ag éisteacht le cúpla céad duine ó Surrey a bhfuil gaol acu le hÉirinn ag canadh The Fields of Athenry, agus iad uile ag caitheamh éadaí glasa. Ní bheidh duine ar bith ag bagairt pionta Guinness a bhrú orm, bíodh sé dubh nó glas.

Beidh mé sa bhaile, anseo i mBéal Feirste, ag cronú comhluadair agus cuideachta, ach ag smaoineamh ar an am amach anseo, an lá geal údaí, atá ag bun na spéire, nuair a bheas rudaí chomh holc agus chomh leadránach is a bhíodh in 2017-2018 agus 2019 fiú.

B’fhearr liom i bhfad an leadrán a bhain leis an aimsir chaite, ná mar a bhaineann, mar a dúirt an file Cathal Ó Searcaigh tráth, leis ‘An tAm Marfach ina Mairimid’.

Níos mó