Skip to main content
Home
Age Groups
Age Group 4 and under
Irish names
Playgroups
Using Irish with your children
Speaking Irish to your grandchildren
Raising children with Irish outside the Gaeltacht
Raising children through Irish in the Gaeltacht
Support, services & facilities
Age Group 4 - 12
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Irish Colleges (Gaeltacht Summer Courses)
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 12 - 18
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Summer Colleges
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Using Your Irish Name
Support, services & facilities
Age Group 18 - 22
Learn Irish: 18-22 year olds
Irish Third-Level Courses
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 22+
Irish language jobs in Ireland
Irish Classes for Adults
Get Involved in the Movement with Conradh na Gaeilge
Conversation Circles
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Community
PEIG.ie Newsletter
Services Available through Irish
Conversation Circles
Surnames
The Gaeltacht
Community Groups
Irish Language Centres
Supports Available for Businesses
Irish Language Festivals
Irish Week / Seachtain na Gaeilge
Festivals
5 Tips
Awareness Events
Irish Language Books
Irish Language Podcasts
Organisations
Learn
Learning Irish
Playgroups
Irish-Medium Schools
Irish in English Speaking Schools
Irish Classes for Adults
Irish Services for Schools
Terminology and Grammar Tools Online
Rights
The Official Languages ​​Act 2003 and the 20-Year Strategy for the Irish Language
The European Charter for Minority Languages
The 20 Year Strategy in the North
Irish Language Commissioner
Using Irish State Services
Get Involved with Conradh na Gaeilge
Campaigns
Research and Submissions
Employment
Irish Language Careers Booklet
Irish language jobs (Europe)
Irish language jobs in Ireland
Irish Third-Level Courses
Vacancies
Information Sheet on Job Possibilities
Home
Age Groups
Age Group 4 and under
Irish names
Playgroups
Using Irish with your children
Speaking Irish to your grandchildren
Raising children with Irish outside the Gaeltacht
Raising children through Irish in the Gaeltacht
Support, services & facilities
Age Group 4 - 12
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Irish Colleges (Gaeltacht Summer Courses)
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 12 - 18
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Summer Colleges
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Using Your Irish Name
Support, services & facilities
Age Group 18 - 22
Learn Irish: 18-22 year olds
Irish Third-Level Courses
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 22+
Irish language jobs in Ireland
Irish Classes for Adults
Get Involved in the Movement with Conradh na Gaeilge
Conversation Circles
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Community
PEIG.ie Newsletter
Services Available through Irish
Conversation Circles
Surnames
The Gaeltacht
Community Groups
Irish Language Centres
Supports Available for Businesses
Irish Language Festivals
Irish Week / Seachtain na Gaeilge
Festivals
5 Tips
Awareness Events
Irish Language Books
Irish Language Podcasts
Organisations
Learn
Learning Irish
Playgroups
Irish-Medium Schools
Irish in English Speaking Schools
Irish Classes for Adults
Irish Services for Schools
Terminology and Grammar Tools Online
Rights
The Official Languages ​​Act 2003 and the 20-Year Strategy for the Irish Language
The European Charter for Minority Languages
The 20 Year Strategy in the North
Irish Language Commissioner
Using Irish State Services
Get Involved with Conradh na Gaeilge
Campaigns
Research and Submissions
Employment
Irish Language Careers Booklet
Irish language jobs (Europe)
Irish language jobs in Ireland
Irish Third-Level Courses
Vacancies
Information Sheet on Job Possibilities
<a-href="https://tuairisc.ie"-class="credit-tuairisc"-target="-blank"-rel="noopener-noreferrer"></a>-‘laoch-mor-i-gcultur-na-gaeilge-agus-na-tire-ar-lar’-–-an-fear-amharclainne-sean-stafford-ar-shli-na-firinne

‘Laoch mór i gcultúr na Gaeilge agus na tíre ar lár’ – an fear amharclainne Seán Stafford ar shlí na fírinne

| Tuairisc.ie |

Tá Uachtarán na hÉireann Micheál D. Ó hUigínn ar dhuine acu siúd a bhfuil ómós léirithe aige do Sheán Stafford, an léiritheoir, aisteoir agus gníomhaí cultúir aitheanta a bhásaigh inné.

Bhí sé 96 bliain d’aois ag tús na seachtaine seo, lá sula bhfuair sé bás.

Ceannródaí cultúir ab ea Seán Stafford, a d’fhág a lorg ar shaol na n-ealaíon agus na hamharclannaíochta Gaeilge, go háirithe sa Ghaillimh agus ar amharclann na Taibhdheirce.

Bhí baint lárnach aige leis an amharclann náisiúnta Gaeilge ar feadh nach mór 60 bliain.

Dúirt Uachtarán na hÉireann Micheál D. Ó hUigínn ar maidin gur údar bróin dó bás an fhir amharclainne ar “laoch mór i gcúrsaí cultúrtha agus ealaíona na tíre seo” é.

Dúirt an tUachtarán go raibh “tionchar dearfach ollmhór” ag Seán Stafford agus a bhean chéile Máire, nach maireann, ar shaol na healaíona agus ar fhorbairt na hamharclainne náisiúnta Gaeilge, An Taibhdhearc.

Dúirt an tUachtarán go raibh an léiriú a rinne Seán Stafford ar an dráma Mise Raifteirí an File le Criostóir Ó Floinn, léiriú ina raibh Mick Lally sa phríomhról, ina bhuaicphointe i saol an léiritheora.

Dúirt Uachtarán na hÉireann go gcuimhneofaí ar an tacaíocht agus an spreagadh a thug Séan Stafford do na céadta aisteoirí, scríbhneoirí agus léiritheoirí. Chuimhneofaí, a dúirt an tUachtarán, ar na deiseanna go léir a thug sé do dhaoine “a gceird a chleachtadh trí mheán na Gaeilge” agus ar an “siamsaíocht a cuireadh ar fáil don phobal dá bharr”.

Rugadh Seán Stafford i mBaile Mhic Andáin i gcontae Chill Chainnigh i 1924.

Chuaigh sé go Baile Átha Cliath i 1946 le hoiliúint a fháil mar mhúinteoir Gaeilge i gColáiste Phádraig i nDroim Conrach.

Is i mBaile Átha Cliath i 1946 a chas sé ar a bhean chéile, Máire, nuair a bhí siad beirt ag plé le hAisteoirí Moibhí, an cumann drámaíochta Gaeilge a raibh an scríbhneoir aitheanta Brendan Behan ina bhall de chomh maith an uair sin.

1 1949 fuair Seán Stafford post mar mhúinteoir Gaeilge i gCeardscoil Bhóthar an Athar Uí Ghríofa i gcathair na Gaillimhe, áit ar chaith sé a shaol oibre ar fad nach mór.

Scéal mór grá ab ea scéal Sheáin agus Mháire a fuair geallta trí seachtaine i ndiaidh dóibh casadh ar a chéile.

Is annamh ina dhiaidh sin a d’fheicfeá duine acu gan an duine eile.

Phós siad i 1950 agus bhí cúigear clainne orthu, Ruairí, Fionnuala, Maelíosa, Órfhlaith agus Conall.

Bhí cáil mhór ar na geamaireachtaí a scríobhadh Máire Stafford agus a léiríodh Seán Stafford ar stáitse na Taibhdheirce idir na 1950idí agus 1970idí.

Seán agus Máire a reáchtáil Feis Ceoil an Iarthair sa Taibhdhearc le linn na tréimhse sin.

I 1979, toghadh Seán Stafford ina chathaoirleach ar Bhord na Taibhdheirce, agus chaith sé trí bliana sa ról sin. Bhí sé sa Taibhdhearc don uair deireanach i mí Feabhra na bliana seo don léiriú Amhrán an Bhonnáin Bhuí, a léirigh a mhac Maelíosa.

Bhí baint ag Séan agus Máire Stafford (1923-2014) leis na scórtha léiriúchán sa Taibhdhearc thar thréimhse beagnach 60 bliain..

Dúirt Cathaoirleach na Taibhdheirce, Aodh Ó Coileáin, go raibh Seán Stafford “lárnach sa réabhlóid cultúir” a thit amach i gCathair na dTreabh i lár na 1970idí.

“Bhí cuid de na pearsan is tábhachtaí i mbunú Druid, Macnas agus Féile Ealaíon na Gaillimhe ag obair le Seán sa Taibhdhearc sna blianta sin.

“Bhláthaigh na gluaiseachtaí ealaíona sin ar fad ó shin agus tá cuid den bhuíochas ag dul chuig an laoch ar lár Seán Stafford,” a dúirt Cathaoirleach na Taibhdheirce Aodh Ó Coileáin.

Níos mó