Skip to main content
Home
Age Groups
Age Group 4 and under
Irish names
Playgroups
Using Irish with your children
Speaking Irish to your grandchildren
Raising children with Irish outside the Gaeltacht
Raising children through Irish in the Gaeltacht
Support, services & facilities
Age Group 4 - 12
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Irish Colleges (Gaeltacht Summer Courses)
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 12 - 18
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Summer Colleges
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Using Your Irish Name
Support, services & facilities
Age Group 18 - 22
Learn Irish: 18-22 year olds
Irish Third-Level Courses
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 22+
Irish language jobs in Ireland
Irish Classes for Adults
Get Involved in the Movement with Conradh na Gaeilge
Conversation Circles
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Community
PEIG.ie Newsletter
Services Available through Irish
Conversation Circles
Surnames
The Gaeltacht
Community Groups
Irish Language Centres
Supports Available for Businesses
Irish Language Festivals
Irish Week / Seachtain na Gaeilge
Festivals
5 Tips
Awareness Events
Irish-language Books
Irish Language Podcasts
Television and radio in Irish
Lead organisations
Learn
Learning Irish
Playgroups
Irish-Medium Schools
Irish in English-speaking schools
Irish Classes for Adults
Irish Third-Level Courses
Irish-language services for schools
Terminology and Grammar Tools Online
Rights
The Official Languages ​​Act 2003
Irish Language Strategies in the Republic and in the North
Irish Language Commissioner
The European Charter for Minority Languages
Using state services through Irish
Get Involved with Conradh na Gaeilge
Campaigns
Research and Submissions
Employment
Irish Language Careers Booklet
Irish language jobs in Europe
Irish language jobs in Ireland
Information Sheet on Job Possibilities
Top tips for people looking for jobs with Irish
Vacancies
FAQs
Home
Age Groups
Age Group 4 and under
Irish names
Playgroups
Using Irish with your children
Speaking Irish to your grandchildren
Raising children with Irish outside the Gaeltacht
Raising children through Irish in the Gaeltacht
Support, services & facilities
Age Group 4 - 12
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Irish Colleges (Gaeltacht Summer Courses)
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 12 - 18
Irish-Medium Schools
Benefits of All-Irish Education
Summer Colleges
The Gaelbhratach
Irish Language Festivals
Using Your Irish Name
Support, services & facilities
Age Group 18 - 22
Learn Irish: 18-22 year olds
Irish Third-Level Courses
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Age Group 22+
Irish language jobs in Ireland
Irish Classes for Adults
Get Involved in the Movement with Conradh na Gaeilge
Conversation Circles
Irish Language Festivals
Support, services & facilities
Community
PEIG.ie Newsletter
Services Available through Irish
Conversation Circles
Surnames
The Gaeltacht
Community Groups
Irish Language Centres
Supports Available for Businesses
Irish Language Festivals
Irish Week / Seachtain na Gaeilge
Festivals
5 Tips
Awareness Events
Irish-language Books
Irish Language Podcasts
Television and radio in Irish
Lead organisations
Learn
Learning Irish
Playgroups
Irish-Medium Schools
Irish in English-speaking schools
Irish Classes for Adults
Irish Third-Level Courses
Irish-language services for schools
Terminology and Grammar Tools Online
Rights
The Official Languages ​​Act 2003
Irish Language Strategies in the Republic and in the North
Irish Language Commissioner
The European Charter for Minority Languages
Using state services through Irish
Get Involved with Conradh na Gaeilge
Campaigns
Research and Submissions
Employment
Irish Language Careers Booklet
Irish language jobs in Europe
Irish language jobs in Ireland
Information Sheet on Job Possibilities
Top tips for people looking for jobs with Irish
Vacancies
FAQs
‘is-‘afterthought’-i-an-ghaeilge-acu’-a-deir-seanadoir-i-ndiaidh-cruinniu-leis-an-roinn-slainte

‘Is ‘afterthought’ í an Ghaeilge acu’ a deir Seanadóir i ndiaidh cruinniú leis an Roinn Sláinte

| Padraic O Ciardha | ,

Tá ráite ag Seanadóir de chuid an Rialtais nach bhfuil sí “muiníneach” go dtuigeann an Roinn Sláinte na dualgais atá uirthi i leith na Gaeilge tar éis di bualadh le hArd-Rúnaí na Roinne.

Bhí cruinniú ag an Seanadóir Lorraine Clifford-Lee le hArd-Rúnaí na Roinne Sláinte, Robert Watt, inné chun plé a dhéanamh ar na fadhbanna a tháinig chun cinn le linn na paindéime i dtaobh freastal ar phobal na Gaeilge.

Agus í ag labhairt le Tuairisc.ie i ndiaidh an chruinnithe, dúirt an Seanadóir de chuid Fhianna Fáil gur léir gur “afterthought í an Ghaeilge” sa Roinn Sláinte i gcónaí agus go bhfuil amhras uirthi nach dtiocfaidh feabhas ar chúrsaí mura n-athrófar an meon atá ag oifigigh shinsearacha inti.

“Nílim muiníneach as an tuiscint atá ag an Roinn maidir le cearta teanga agus a cuid dualgas ó thaobh na teanga,” arsa an Seanadóir Clifford-Lee. “Is afterthought í an Ghaeilge an t-am ar fad.”

Dúirt an Seanadóir dá mbeadh paindéim eile ann amach anseo go raibh gach seans ann go mbeadh na fadhbanna céanna ann ó thaobh na Gaeilge de.

Dúirt Ard-Rúnaí na Roinne Sláinte, Robert Watt, cheana gur brú ama a d’fhág nár cuireadh eolas agus seirbhísí ar fáil i nGaeilge. Dúirt Clifford-Lee gur thuig sí go raibh brú ollmhór ar na seirbhísí sláinte le linn na paindéime ach nach bhféadfaí glacadh leis nach ndéanfaí freastal ar phobal na Gaeilge dá bharr.

“Tuigim go bhfuil Béarla ag gach duine a bhfuil Gaeilge acu ach ní hin an pointe. Tá dualgas reachtúil ann chun freastal ar an nGaeilge, go háirithe nuair a bhíonn tú ag déileáil le cúrsaí sláinte le linn paindéime. Tá sé níos tábhachtaí ná mar atá sé riamh freastal ar an nGaeilge ag an bpointe sin,” a dúirt sí.

“Go dtí go mbeidh an dearcadh sin ag na daoine sinsearacha uile i ngach roinn rialtais, ní bheidh aon dul chun cinn le feiceáil.”

Lorg an Seanadóir an cruinniú le hArd-Rúnaí na Roinne Sláinte chun teip an stáit eolas faoin bpaindéim Covid-19 a chur ar fáil i nGaeilge. I mBéarla amháin a bhí formhór na seirbhísí agus an eolais a cuireadh ar fáil faoin ngéarchéim ó thosaigh sí bliain go leith ó shin agus is minic go mbíonn moill ar aon ábhar i nGaeilge, má fhoilsítear in aon chor é.

Dúirt an Seanadóir Clifford-Lee gur chóir go mbeadh aistritheoirí fostaithe sa Roinn Sláinte chun ábhar a aistriú láithreach, seachas a bheith ag brath ar chomhlachtaí seachtracha “a mbíonn brú mór” orthu freisin. Tuigtear, áfach, nach bhfuil sé i gceist ag an Roinn glacadh leis an moladh sin.

Dúirt an Seanadóir Clifford-Lee go raibh sí chun “teagmháil leanúnach” a dhéanamh le hArd-Rúnaí na Roinne Sláinte agus leo siúd a bhí freagrach as an nGaeilge sa Roinn chun a chinntiú go ndéanfaidh siad soláthar “mar is cóir” don Ghaeilge. Dúirt sí freisin go bhfuil an fhadhb pléite go minic aici leis an Aire Sláinte Stephen Donnelly, comhghleacaí léi i Fianna Fáil.

“Tá súil agam go bhfuil siad ag smaoineamh ar an teanga ar shlí dhifriúil anois agus go dtuigeann siad go gcuireann na fadhbanna seo as go mór do dhaoine,” a dúirt an Seanadóir.

Beidh fiosrúchán faoi theip an rialtais agus na seirbhísí sláinte eolas agus seirbhísí a chur ar fáil i nGaeilge le linn na paindéime ina mhórchuid d’obair Choiste Gaeilge an Oireachtais, a bhfuil an Seanadóir Clifford-Lee ina ball de, an fómhar seo.

Tá ionadaithe ó Fheidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte agus ón Roinn Sláinte le teacht os comhair an choiste inniu agus arís an tseachtain seo chugainn chun cás na teanga le linn na géarchéime sláinte poiblí a chíoradh.

Níos mó