Caighdeán uisce den scoth ag formhór tránna Gaeltachta ach rabhadh gan dul ag snámh gcás amháin

Tá rabhadh tugtha ag an nGníomhaireacht um Chaomhnú Comhshaoil (EPA) gan dul ag snámh ar thrá Gaeltachta an samhradh seo toisc go bhfuil droch-chaighdeán uisce ann.

Sa tuarascáil is déanaí ag an EPA ar uisce snámha, tá Trá na mBan ar an Spidéal i nGaeltacht na Gaillimhe ar cheann de thrí thrá ar fud na tíre a fuarthas droch-chaighdeán uisce snámha iontu anuraidh. Mar thoradh ar sin, tá fógartha ag an EPA nár chóir do dhaoine dul ag snamh ar Thrá na mBan le linn an tséasúir snámha, sin idir an 1 Meitheamh agus an 15 Meán Fómhair.

Rinneadh an t-uisce ar Thrá na mBan a thástáil cúig huaire le linn 2022. Fuarthas go raibh ‘caighdeán den scoth’ uisce ann i dtástálacha i mí Bealtaine agus mí Mheán Fómhair, ‘caighdeán sásúil’ i mí an Mheitheamh, ‘caighdeán maith’ i mí Iúil agus ‘droch-chaighdeán’ i mí Lúnasa.

Deir an EPA sa tuarascáil Bathing Water Quality in Ireland, 2022 gur fuíolluisce uirbeach, rith talmhaíochta agus sceitheadh ó dhabhcha séarachais is cúis leis an ndroch-chaighdeán uisce ar Thrá na mBan. Deirtear sa tuarascáil go bhfuil dualgas ar Uisce Éireann agus an chomhairle áitiúil an caighdeán uisce ar Thrá na mBan agus na tránna eile a raibh droch-chaighdeán acu a fheabhsú.

Tá séarachas amh á scaoileadh i bhfarraige gar do Thrá na mBan ar an Spidéal ach tá obair ar bun ag Uisce Éireann i láthair na huaire chun ionad cóireála fuíolluisce nua a thógáil ar an mbaile chun an fhadhb a leigheas, obair a mheastar a bheidh curtha i gcrích i mbliana.

Bhí Trá na mBan eile, i mBun Cranncha ar cheann de na tránna eile sa tír a raibh droch-chaighdeán uisce uirthi, mar a bhí Trá Bhaile Brigín i mBaile Átha Cliath.

Bhí uisce ar chaighdeán den scoth ar an trá eile ar an Spidéal a luaitear sa tuarascáil, Céibh an Spidéil.

Tugadh aitheantas freisin don feabhas atá tagtha ar chaighdeán an uisce ar thrá Gaeltachta eile cúpla míle soir ón Spidéal.

Bhí droch-chaighdeán uisce ar Thrá na bhForbacha i gCois Fharraige in 2016 ach tá sé feabhsaithe de réir a chéile ó shin agus bronnadh stádas ‘caighdeán den scoth’ ar an uisce snámha ann sa tuarascáil is déanaí.

Seachas Trá na mBan agus Trá Phort Arthur i nGaoth Dobhair, a raibh caighdeán maith uisce ann, bhí uisce snámha ar chaighdeán den scoth i gceist i gcás gach ceann eile den 21 trá Ghaeltachta a ndearnadh tástáil orthu.

Bhain na tránna uile a ndearnadh tástáil orthu i nGaeltacht Chiarraí agus i nGaeltacht Mhaigh Eo stádas ‘caighdeán den scoth’ amach.

Chomh maith leis an 21 trá Ghaeltachta a ndearnadh tástáil orthu ó thaobh chaighdeán an uisce snámha, luaitear sa tuarascáil ceithre thrá eile sa Ghaeltacht nach dtagann faoi na rialacha maidir le huisce snámha, ceann i gCiarraí agus trí cinn i nGaillimh.

Bhain bhain gach ceann acu ‘caighdeán den scoth’ amach –  iad Béal Bán i gCorca Dhuibhne, Trá na gCaorach in Inis Oírr, An Trá Mhór i nGarmna agus Trá na Reilige ar an gCeathrú Rua

Déantar tástáil eile ar an uisce ag na tránna seo ar mhaithe le sláinte an phobail.

San iomlán, rinneadh tástáil ar 148 trá in Éirinn anuraidh agus d’éirigh le 142 acu, nó 97%, an bunchaighdeán uisce (‘sásúil’) a bhaint amach. Bhain 117 acu (79%) an stádas ‘caighdeán den scoth’ amach.

Cúrsaí talmhaíochta, fuíolluisce agus madraí ag salú ar thránna na príomhrudaí a raibh tionchar acu ar chaighdeán uisce snámha.

Is féidir an t-eolas is déanaí maidir le caighdeán an uisce snámha agus rabhaidh a fháil ag www.beaches.ie.

Tránna Gaeltachta a luaitear sa tuarascáil