Skip to main content
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta

Bianna sláintiúla difriúla le do réim bia a athnuachan

| PEIG |

Stór Focal:  Snáithín cothaitheach –  dietary fibre, Saill – fat, Frithocsaídeoirí – antioxidant, Baictéir phutóige – gut bacteria, Galaithe – steamed, Mias tionlacain – side dish, Athlasadh – inflammation, Cothaithigh – nutrients, Sárbhia – superfood, Pónairí soighe coipthe – fermented soybeans

Tá pónairí dúsúileacha ar fáil go forleathan i siopaí na tíre agus is bia iad atá le moladh go mór maidir lena maitheas dár sláinte. Is féidir iad a úsáid i stobhaigh nó anraithí nó fiú mar mhias tionlacain le do chuid béilte. Is ón Afraic Thiar a thagann pónairí dúsúileacha ó dhúchas ach sa lá atá inniu ann baintear úsáid astu i gcócaireacht ar fud fad an domhain. Deirtear go laghdaíonn pónairí dúsúileacha riosca diaibéitis agus athlasta agus iad á n-ithe go leanúnach mar chuid de do réim bia agus aithnítear go gcuireann siad feabhas ar bhrú fola freisin.

Feictear ar na pónairí seo mar fhoinse próitéine agus mar ghlasra chomh maith agus is bia iad tá lán le vitimíní agus mianraí tábhachtacha. Caith isteach sa chiseán siopadóireachta inniu iad! Foghlaim tuilleadh faoi phónairí dúsúileacha anseo.

Is ón Meánoirthear a thagann síolta lín agus tá siad lán le maitheas agus cothaithigh. Deirtear gur féidir le síolta lín cabhrú le díleá bia, laghdú a dhéanamh ar riosca galar croí agus roinnt rudaí maithe eile. Deirtear go bhfuil siad go maith más ag iarraidh meáchan a chailleadh atá tú chomh maith.

Is minic go ndíoltar síolta lín meilte sna siopaí agus san fhoirm seo is féidir iad a úsáid sna béilí éagsúla a dhéanann tú. Tá teacht orthu sna hollmhargaí náisiúnta ar fad timpeall na tíre. Bain triail astu – déanfaidh siad maitheas duit! Léigh tuilleadh faoi shíolta lín anseo.

Deirtear go dtagann bliosáin as réigiún na Meánmhara, go háirithe ón tSicil agus ón Túinéis. Is beag saille atá sa bia uathúil seo agus tá sé lán le snáithín agus vitimíní: vitimín C, vitimín K, fosfar agus maignéisiam ina measc. Is iad bliosáin ceann de na foinsí is fearr ó thaobh soláthar frithocsaídeoirí de chomh maith de réir dealraimh.

Molann muid go mór bliosáin a chur san áireamh mar chuid de do réim bia. Is féidir galú, róstadh nó gríoscadh a dhéanamh orthu agus is rogha an-bhlasta iad le cur ar bharr píotsa. Cuir spíosraí ar do bhliosáin le blas breise a chur orthu. Foghlaim tuilleadh faoi bhliosáin anseo.

Is bia traidisiúnta de chuid na hIndinéise é teimpé a dhéantar le pónairí soighe coipthe. Tar éis an an choipthe brúitear le chéile iad ar mhaithe le cáca nó bloc dlúth a chruthú. Is bia ilúsáide é teimpé gur féidir galú, sótáil nó bácáil agus is minic go ndéantar maranáidiú air chun blas níos beoga a chur air.

Is bia lán go béal le cothaithigh é teimpé atá sa mhúnla céanna le tofu – sin le rá go raibh sé lán le próitéin agus inúsáidte in ionad feola. Deirtear go bhfuil blas beag cnónna ó theimpé; beidh ort triail a bhaint as le do léirmheas féin a dhéanamh air! Is féidir teacht ar theimpé i bhformhór na siopaí bianna sláinte sa tír agus i siopaí oirthearacha eile timpeall na háite. Foghlaim tuilleadh faoi theimpé anseo.

Is bia ilúsáide iad lintilí agus tá cáil orthu ar bhonn idirnáisiúnta mar gheall ar a chuid buanna sláinte. Tá réimse leathan cineál lintilí ann ach is iad donn, glas, buí agus dearg na cineálacha is coitianta. Tá siad lan le vitimín B, maignéisiam, sinc, agus potaisiam agus is féidir iad a ullmhú go gasta – laistigh de 20 nóiméad de ghnáth.

Deirtear gur ionadach feola iontach iad lintilí mar gheall ar an méid prótéine atá iontu (suas go 25% den bhia ar fad) agus is foinse mhaith iarainn iad freisin. Anuas air sin tá lintilí lán le snáithín a dhéanann an-mhaitheas do na baictéir phutóige sa chorp. Foghlaim tuilleadh faoi lintilí anseo.

Tagann síolta chia ó Mheiriceá Láir agus tá cáil orthu anois mar cheann de na ‘sárbhianna’ atá ar fáil go forleathan ar domhan. Dar le roinnt is iad síolta chia ceann de na bianna is cothaithí atá ann, agus sin an fáth go bhfuil siad ar an liosta seo.

Tá síolta chia lán le snáithín agus óimige 3 agus faightear próitéin ar ardchaighdeán iontu chomh maith. Is féidir iad a cheannach sna hollmhargaí móra ar fad agus i siopaí bianna sláinte chomh maith. Molann muid síolta chia a chaitheamh isteach i do chuid béilí agus toisc nach bhfuil mórán blais orthu téann siad go maith le cibé bia atá á ullmhú agat. Foghlaim tuilleadh faoi shíolta chia anseo.


Ní gá a bheith buartha faoi na bianna sláintiúla difriúla seo. Is féidir a bheith cruthaitheach agus tú á n-úsáid agus do réim bia a athnuachan nuair is féidir leat. Tá na mílte cineál bia folláin amuigh ansin. Déan do chuid taighde féin agus tiocfaidh tú ar na cinn a bhfuil an méid is mó dúile agat iontu!

Léigh tuilleadh ábhar ó PEIG.ie anseo