Teanga Chomharthaíochta na hÉireann – an dara teanga náisiúnta dár gcuid féin
Is teanga fhísiúil agus spásúil í teanga chomharthaíochta a bhfuil a chuid gramadaí féin aici. Ní hamháin gur teanga a bhaineann úsáid as na lámha í; bíonn an aghaidh agus an corp in úsáid chomh maith.
Faoin Acht um Theanga Chomharthaíochta na hÉireann, 2017 tá cosaint agus cearta faoi leith ag an bpobal bodhar agus ag daoine nach bhfuil an éisteacht go maith acu.
Tagann an ráiteas seo a leanas ón Acht:
‘…do dhéanamh socrú maidir le ranganna do thuismitheoirí leanaí bodhra; do cheadú Teanga Chomharthaíochta na hÉireann a úsáid in imeachtaí dlí; do dhéanamh socrú maidir le seirbhísí ateangaireachta teanga comharthaíochta a chur ar fáil; do thabhairt isteach spriocanna reachtúla maidir le hinrochtaineacht ar chláir theilifíse…do dhéanamh socrú maidir le cláir a bhunú; do dhéanamh socrú maidir le riachtanais leantacha oideachais; do dhéanamh socrú maidir le cionta…‘
Tá roinnt gnéithe eile san Acht le tacaíocht bhreise a thabhairt dóibh siúd a bhfuil deacrachtaí éisteachta acu agus chun an chosaint dhleathach a thabhairt dóibh chomh maith.
Baintear úsáid líofa as na súile, na lámha, an aghaidh agus an corp le cumarsáid a dhéanamh le Teanga Chomharthaíochta. Tá an stór focal agus gramadach a bhíonn in úsáid i dTeanga Chomharthaíochta na hÉireann éagsúil ó na teangacha comharthaíochta atá ag tíortha eile ar domhan.
Aibítir Theanga Chomharthaíochta na hÉireann
Bíonn tuismitheoirí nach bhfuil bodhar ag suas go dtí 90% de pháistí bodhra. Mar sin is minic go mbíonn Teanga Chomharthaíochta in úsáid mar theanga theaghlaigh.
Cuireann pobal na mbodhar síos orthu féin mar mhionlach teangeolaíochta agus cultúrtha in ionad pobal atá faoi mhíchumas. Tá teangacha comharthaíochta éagsúla ag fir agus mná in Éirinn toisc nach múintear le chéile sna scoileanna céanna iad.
Is í Teanga Chomharthaíochta an cúigiú teanga iasachta is mó úsáide sna Stáit Aontaithe. Is iad An Spáinnis, An Iodáilis, An Ghearmáinis agus An Fhraincis amháin atá chun tosaigh uirthi. Tá Teanga Chomharthaíochta na hÉireann aitheanta anois mar theanga oifigiúil náisiúnta in Éirinn.
Tugtar léargas san fhíseán thíos maidir le frásaí bunúsacha i dTeanga Chomharthaíochta na hÉireann.
Is é Cumann Bodhar na hÉireann an eagraíocht a dhéanann ionadaíocht don phobal bodhar in Éirinn agus do dhaoine nach bhfuil an éisteacht go maith acu. Cuireann an Cumann ranganna ar fáil timpeall an oileáin ar mhaithe le Teanga Chomharthaíochta na hÉireann a mhúineadh mar aon le seirbhísí tacaíochta eile atá tábhachtach don phobal. Tá painéal acu d’ateangairí cuir i gcás atá in ann obair ó chian nó teacht chuig an áit ina bhfuil gá leo.
Más maith leat tuilleadh eolais a fháil faoi Chumann Bodhar na hÉireann is féidir teacht air anseo. Tá roinnt físeán iontacha a rinne Cumann Teanga Chomharthaíochta DIT blianta ó shin atá ar fáil ar YouTube go fóill. Is féidir teacht orthu anseo.
