Skip to main content
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta
<a-href="https://nos.ie"-class="credit-nos"-target="-blank"-rel="noopener-noreferrer"></a>-na-ga-leabhar-a-chriochnu-chun-luach-do-chuid-airgid-a-bhaint-as

Ná gá leabhar a chríochnú chun luach do chuid airgid a bhaint as

| Eoin O Croinin |

Agus mé i siopa seanearraí ar na mallaibh — siopa ina raibh leabhair athláimhe agus gach cineál seandachta ar díol ann — chuala mé píosa cainte idir triúr eile sa siopa a chuir díomá orm. Bhí lánúin mheánaosta ag plé a gcuid nósanna siopadóireachta lena gcompánach mná. Ní cheadaíonn an lánúin seo dá chéile aon leabhar athláimhe a cheannach a thuilleadh toisc an oiread sin díobh a bheith carntha gan léamh sa bhaile acu (de réir dealraimh, tá cead acu earraí eile a cheannach — cheannaigh an fear dlúthdhiosca Bob Marley). 

Sílim gur trua a leithéid de riail a bheith ag aon duine. An té a choisceann air féin leabhair a cheannach ar eagla nach léifidh sé iad, tá a shaol á dhaibhriú aige ar mhórán bealaí. Is amhlaidh go ndéanann sé ceann de phléisiúir bheaga an tsaoil a cheilt air féin — seal a chaitheamh i mbun póirseála i siopa leabhar le féachaint an dtiocfaidh sé ar aon ní spéisiúil. 

Is mór an sásamh a bhíonn orm féin nuair a thagaim ar leabhair inspéise nárbh eol dom a bheith ann. D’aimsigh mé leabhrán beag le déanaí dar teideal The Organ and Music of St. Patrick’s Cathedral, cuir i gcás. Is iomaí léargas a thugtar ann ar na fir a fostaíodh chun canadh san ardeaglais i gcaitheamh na mblianta agus ar an gcaoi a n-earcaíodh agus a stiúradh iad, rud is díol suime domsa toisc mé a bheith páirteach i gcór eaglasta.

Bhíodh Jonathan Swift, déan na hardeaglaise sa 17ú hAois, i ndeireadh na feide le cuid de na córchantairí toisc iad a bheith as láthair ar feadh na seachtainí as a chéile, iad tugtha don ól nó giobalach agus salach lá na seirbhíse. 

Rud eile ar chuir mé suntas ann ná iarracht a rinne duine de chórchantairí sa 19ú hAois a chlú mar cheoltóir a mhéadú trí bhlas Iodálach a chur ar a ainm — theastaigh uaidh go nglaoifí Symeon Pinto Buggine air seachas Simon Peter Buggins, ainm leamh Sasanach dar leis. 

Giotaí eolais iad siúd atá agam ó bheith ag ransú na siopaí leabhar athláimhe — cur amú ama agus airgid dar le daoine áirithe! 

Ina theannta sin, is mór an gliondar a bhíonn orm nuair a leagaim mo shúile ar leabhar éigin a raibh mé ar a thóir le tamall — ceann atá as cló, b’fhéidir, nó a bhí ar intinn agam a léamh ach nár cheannaigh mé ar an idirlíon ar chúis amháin nó ar chúis eile: é róchostasach nó é curtha ar an méar fhada agam é a cheannach, mar shampla. 

Is fíor nach gcríochnaím gach leabhar a sciobaim liom. Seans go gceapfadh duine gur cur amú airgid dom a bheith ag carnadh na leabhar neamhchríochnaithe. Ach dar liom nach gá leabhar a léamh ó chlúdach go clúdach chun tairbhe a bhaint as. Is iomaí ceann ar mo sheilfeanna féin nach bhfuil ach leathléite agam ach a bhfuilim sásta gur chaith mé cúpla euro air ar aon nós.

Cheannaigh mé The Black Death le Philip Ziegler le déanaí, rud a dhéanann cur síos ar na huafáis a bhain do mhuintir na hEorpa nuair a bhris an Phlá Mhór amach sa 14ú haois. Bhain mé an-taitneamh as an gcéad leath ach téann an t-údar in abar sna staitisticí leath bealaigh tríd, faraor, é ag tuairimíocht maidir le líon na ndaoine a fuair bás — an é leath de dhaonra na hEorpa nó aon trian de a fuair bás? Leag mé uaim é dá bharr, is mó suim atá agam san eachtra dhaonna ná sna staitisticí. 

In ainneoin gur leag mé uaim The Black Death, ba leor leath de a léamh chun luach mo chuid airgid a bhaint as, dar liom. Tugtar cuntas ann ar an gcaoi inar cuireadh cosc le scaipeadh na Plá Móire i Milan — na chéad teaghlaigh ar tháinig an phlá orthu, cuireadh faoi ghlas iad ina dtithe féin agus ligeadh dóibh bás a fháil. Cinneadh cruálach a bhí ann a leithéid a dhéanamh, gan dabht, ach measann an t-údar gur a bhuí leis an gcur chuige sin a tháinig Milan slán as an gcuid ba mheasa den phlá. 

Chosain The Black Death €2.50 — praghas nuachtáin. Ach is mó léargas a thugtar sa leabhar ar an gcrá croí agus an scaoll a chúisíonn eipidéim ná mar a d’fhéadfadh nuachtán ar bith, dá fheabhas é, agus an coróinvíreas i mbéal an phobail.

Is iomaí leabhar den chineál sin atá agam, cinn nár léigh mé ina n-iomláine ach a bhfuil eolas tairbheach súite agam uathu agus mé ar nós na beiche ag baint neachtair as bláth. Sleachta iontu a chuireann ag machnamh mé nó a thugann léirstean dom a fhanfaidh liom go deo. 

Níos mó