Gaeilge sa Ghnáthlá – Frásaí Bunúsacha
Tá foghlaim na Gaeilge i mbéal an phobail agus is cosúil go bhfuil fonn ar níos mó daoine ná riamh an Ghaeilge a úsáid mar chuid dá saol laethúil. Mar sin, chuireamar liosta frásaí bunúsacha le chéile a bheidh gach duine in ann a úsáid mar chuid dá ngnáthlaethanta in Éirinn.
Sa bhaile
Is féidir linn an Ghaeilge a úsáid sa bhaile, fiú muna bhfuil sí ag na daoine a bhfuil tú i do chónaí leo. Úsáid na frásaí ginearálta chun beannachtaí a thabhairt dóibh, ag brath ar am an lae. Cuir i gcás: “Maidin mhaith” sa mhaidin, “Tráthnóna maith” tar éis na hoibre agus “Oíche mhaith” ag am codlata. Má úsáideann tú na frásaí bunúsacha sin arís is arís eile, beidh na daoine i do theach in ann iad a thuiscint gan aon deacracht!
Sa siopa
Is annamh nach dtuigeann duine ‘Go raibh maith agat’ ó laethanta na scoile in Éirinn, ach is annamh a chloistear na focail sin i siopaí ar bith taobh amuigh den Ghaeltacht. Is meabhrú é seo chun an frása sin a úsáid an chéad uair eile a fhaigheann tú do chuid siopadóireachta. Má tá meangadh gáire ar d’aghaidh agus an frása seo in úsáid agat, tuigfidh an siopadóir go bhfuil tú ag gabháil do bhuíochais!
Sa bhialann
Is cuma muna bhfuil Gaeilge ag an bhfreastalaí atá ag tógáil na n-orduithe sa bhialann, beidh tú in ann an Ghaeilge a úsáid leis! Déan do rogha ón mbiachlár agus chuir “Le do thoil” tar éis do rogha. Cuir i gcás; “spaghetti bolognese, le do thoil”. Tuigfidh an freastalaí cén bia atá uait agus beidh tusa in ann do Ghaeilge a chleachtadh ag an am céanna!
Ar an mbus:
Nuair a théann tú ar an mbus, bíonn an tiománaí réidh leis an meaisín ticéad. An chéad uair eile, beidh tú in ann do thicéad a fháil trí Ghaeilge leis an bhfrása seo: “An féidir liom ________ a fháil?”. Cuir an cineál ticéid atá uait isteach sa bhearna. Cuir i gcás: “An féidir liom Adult Single to Gaillimh a fháil?”. Beidh tú fós in ann do thicéad a fháil ach beidh tú ag spreagadh na Gaeilge don tiománaí ag an am céanna. Ná déan dearmad ar “Go raibh maith agat” a rá nuair a fhaigheann tú an ticéad sin!
Sa zú / Sa músaem
Is dócha go mbeidh an zú nó músaem ar do liosta don samhradh seo agus beidh tú in ann do chuid Gaeilge a úsáid sna háiteanna sin chomh maith. Má fheiceann tú rud suimiúil a bhfuil tú ag iarraidh aird do charad a thabhairt air, úsáid an frása seo “Féach ar an ___”. Mar shampla, más sa zú atá tú agus má fheiceann tú goraille, is féidir leat a rá: “Féach ar an goraille.” Tuigfidh do chara go bhfuil goraille ann fiú muna bhfuil Gaeilge aige.