Skip to main content
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Saoire sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitreacha PEIG.ie – Ríomhphost & WhatsApp
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
10 bhFáth le Clárú don Eolaire Gnó
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
An Ghaeltacht
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Féilte
Seachtain na Gaeilge le Energia
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
An Chaint
Oifigigh Gaeilge i bhFeidhmeannacht na Seirbhíse Sláinte (FSS)
7 dtreoir le bheith níos sábháilte ar líne
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i Scoileanna Béarla
Ranganna
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Straitéisí Gaeilge ó Thuaidh is ó Dheas
Seirbhísí ar fáil as Gaeilge
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
An Coimisinéir Teanga
6 fhorbairt teicneolaíoctha atá ó chainteoirí na Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Folúntais
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
CV Samplach Gaeilge
Ag lorg poist leis an nGaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Ceisteanna Coitianta

Gaeilge sa Ghnáthlá – Frásaí Bunúsacha

| PEIG |

Tá foghlaim na Gaeilge i mbéal an phobail agus is cosúil go bhfuil fonn ar níos mó daoine ná riamh an Ghaeilge a úsáid mar chuid dá saol laethúil. Mar sin, chuireamar liosta frásaí bunúsacha le chéile a bheidh gach duine in ann a úsáid mar chuid dá ngnáthlaethanta in Éirinn.

Sa bhaile

Is féidir linn an Ghaeilge a úsáid sa bhaile, fiú muna bhfuil sí ag na daoine a bhfuil tú i do chónaí leo. Úsáid na frásaí ginearálta chun beannachtaí a thabhairt dóibh, ag brath ar am an lae. Cuir i gcás: “Maidin mhaith” sa mhaidin, “Tráthnóna maith” tar éis na hoibre agus “Oíche mhaith” ag am codlata. Má úsáideann tú na frásaí bunúsacha sin arís is arís eile, beidh na daoine i do theach in ann iad a thuiscint gan aon deacracht!

Sa siopa

Is annamh nach dtuigeann duine ‘Go raibh maith agat’ ó laethanta na scoile in Éirinn, ach is annamh a chloistear na focail sin i siopaí ar bith taobh amuigh den Ghaeltacht. Is meabhrú é seo chun an frása sin a úsáid an chéad uair eile a fhaigheann tú do chuid siopadóireachta. Má tá meangadh gáire ar d’aghaidh agus an frása seo in úsáid agat, tuigfidh an siopadóir go bhfuil tú ag gabháil do bhuíochais!

Sa bhialann

Is cuma muna bhfuil Gaeilge ag an bhfreastalaí atá ag tógáil na n-orduithe sa bhialann, beidh tú in ann an Ghaeilge a úsáid leis! Déan do rogha ón mbiachlár agus chuir “Le do thoil” tar éis do rogha. Cuir i gcás; “spaghetti bolognese, le do thoil”. Tuigfidh an freastalaí cén bia atá uait agus beidh tusa in ann do Ghaeilge a chleachtadh ag an am céanna!

Ar an mbus:

Nuair a théann tú ar an mbus, bíonn an tiománaí réidh leis an meaisín ticéad. An chéad uair eile, beidh tú in ann do thicéad a fháil trí Ghaeilge leis an bhfrása seo: “An féidir liom ________ a fháil?”. Cuir an cineál ticéid atá uait isteach sa bhearna. Cuir i gcás: “An féidir liom Adult Single to Gaillimh a fháil?”. Beidh tú fós in ann do thicéad a fháil ach beidh tú ag spreagadh na Gaeilge don tiománaí ag an am céanna. Ná déan dearmad ar “Go raibh maith agat” a rá nuair a fhaigheann tú an ticéad sin!

Sa zú / Sa músaem

Is dócha go mbeidh an zú nó músaem ar do liosta don samhradh seo agus beidh tú in ann do chuid Gaeilge a úsáid sna háiteanna sin chomh maith. Má fheiceann tú rud suimiúil a bhfuil tú ag iarraidh aird do charad a thabhairt air, úsáid an frása seo “Féach ar an ___”. Mar shampla, más sa zú atá tú agus má fheiceann tú goraille, is féidir leat a rá: “Féach ar an goraille.” Tuigfidh do chara go bhfuil goraille ann fiú muna bhfuil Gaeilge aige.

Léigh tuilleadh ábhar ó PEIG.ie anseo