Ar eagla ná beadh fhios againn é, agus is maith atá mo léir, táimid i gceartlár ‘dúluachair’ na bliana.
‘Eidir Nodlaic agus Féil’ Brighde’ an sainmhíniú atá tugtha air i bhFoclóir Gaedhilge agus Béarla an Rev Patrick S Dinneen M.A. a foilsíodh ar dtúis i 1927.
Nach mór an chúis dóchais é go bhfuil an tréimhse ghruama lagbhríoch seo ag teacht chun deiridh?
Is mó scríb (scríob) is anaithe atá romhainn fós beag a’ baol ach cuirimid na fáiltí geala roimh aon tseanchas a thugann dóchas dúinn ar Lá le Bríde. ‘Gar dúinn Earrach Éireann’ mar a ghealltar sa dán ina honóir ‘Gabhaim molta Bríde’.
Chualamar leis agus sinn óg an rann beag seo:
‘Ó lá le Bríde amach,
bíonn na héin a’ déanamh nead,
bíonn na caoirigh a’ breith na n-uan
is an lá a’ dul i bhfaid…’
Agus mé ag cuardach scéalta fé Naomh Bríde sna meáin dhomhanda, chuir sé iontas orm nach in Éirinn amháin atá buannacht ag Naomh Bríde.
Tá a mBríde féin acu sa tSualainn. Ní théann a cáil chomh fada siar sna blianta is atá Bríde na hÉireann áfach.
‘Beidh gach re lá ó mo lá-sa amach go breá’ a deir Naomh Bríd linn
Sa ceathrú haois déag a mhair Brigetta na Sualainne. Bhunaigh sí ord na mBirgittine agus dhein an Pápa Boniface Naomh di sa bhliain 1391.Faigheann sí aitheantas ó Eaglaisí Caitliceacha, Anglacánacha agus Liútaracha.I mí Iúil a deintear í a chomóradh, ar an 23 lá den mhí sin.
Ní raibh Martin Luther róthógtha léi de réir dealraimh. Thug sé ‘Bríd na díchéille’ uirthi.
Ní dócha gurbh é sin an chéad uair ná an uair dheiridh faraor a mhaslaigh fear ‘beannaithe’ bean a bhí ag déanamh a díchill.
Fear cáiliúil eile ná raibh róthógtha le traidisiúin sheanbhunaithe Eaglasta ab ea an Dub iomráiteach, an scríbhneoir James Joyce. Ach féach ina mhórshaothar, Ulysses gur chuir sé ceann de láithreacha beannaithe Naomh Bríde ar an liosta áiteanna arbh fhiú do Leopald Bloom, an laoch cráite é fhéin, cuairt a thabhairt orthu.
Nach mór an tabhartas é go mbeidh lá saoire againn i mbliana chun ómós a thabhairt don mbean iontach seo, a bhfuil a cáil roimpi sna finscéalta is fabhalscéalta is sa mhiotaseolaíocht. Sin í Muire na nGael
Tá tréaniarracht á déanamh in áiteanna éagsúla ar fuaid na tíre, ceiliúradh a bheith againn i mbliana ar lá saoire Bhríde.
Sa phríomhchathair tá liosta le háireamh imeachtaí ar bun ina honóir – ceolchoirmeacha, taispeántais éagsúla, filíocht is drámaíocht, gan trácht ar ióga Reggae. Geobhaidh tú a thuilleadh eolais ach dublin.ie agus Brigit a chuardach.
Ach ní gá dul chomh fada san ó bhaile chun féile dhraíochtúil Imbolc a chomóradh.
Creidim go bhfuil gach paróiste is baile sa tír a déanamh iarracht speisialta i mbliana Lá Fhéile Bríde a chomóradh.
Sa Díseart i nDaingean Ui Chúis déanfar Bríde a cheiliúradh. I mBaile na nGall ar an 3 Feabhra cuirfidh Seán Brendán fáilte roimh Bhrídeoga agus a scileanna crois Bhríde a dhéanamh le manglaim Vermouth, más é do thoil.
Deacair buachtaint ar phobal Chill Ghobnait i gCiarraí Láir áfach ón méid atá feicthe againn sna meáin fúthu.
Is geall le Lá an Dreoilín ar fad acu é.
Gléasann siad suas in éide gheal is hataí tuí mar cheannmhaisiú orthu. Téann ó thig go tig a déanamh ceoil is cibeal do na comharsain.
Bailíonn siad ladhar mhaith pinginí do ‘chúiseanna’ éagsúla.
Tá muintir Chonamara iad féin ag ceiliúradh agus in Ionad Cultúrtha an Phiarsaigh i Ros Muc tráthnóna na féile inseoidh Máirín Ní Fhionghain faoi na féilte ina tír dhúchais, Albain. Beidh an file Conallach Laoighseach Ní Choistealbha ag caint ar athrú an tséasúir agus an Conamarach Mairéad Ní Chonaola ag caint ar an naomh agus an bandia.
Is nach cuma le Naomh Bríd ach sinn a thabhairt slán ó dhorchadas an gheimhridh is conair ghléineach an earraigh a shoilsiú romhainn.
