Tá dul chun cinn mór déanta ag eite dheis an-fhada amach sa Fhrainc agus 33.4% den vóta faighte ag Rassemblement National Marine Le Pen sa chéad bhabhta vótála sa toghchán parlaiminte.
Fágann an dul chun cinn sin go bhféadfadh go dtoghfaí sa dara babhta vótála Dé Domhnaigh seo chugainn rialtas ar an eite fhíordheis den chéad uair riamh sa Fhrainc.
Tá an chuma ar an scéal go mbeidh Rassemblement National go maith chun cinn mar an páirtí is mó sa tionól náisiúnta nuair a bheidh deireadh déanta.
Seo an chéad uair gur éirigh le páirtí Le Pen níos mó ná 20% de vótaí a fháil i dtoghchán parlaiminte.
Tháinig cinneadh Emmanuel Macron, uachtarán na Fraince, toghchán obann a ghairm i ndiaidh na dtoghchán Eorpach aniar aduaidh ar chách, ach is cosúil go bhfuil a phlean imithe in abar.
Sa tríú háit a tháinig comhghuaillíocht Macron, Renaissance, le 21% den vóta.
An chomhghuaillíocht ar an eite chlé, an Nouveau Front Populaire, a tháinig sa dara háit le 27.9%.
Toghadh ina bhfeisirí parlaiminte sa chéad bhabhta vótála 76 iarrthóir ar éirigh leo níos mó ná leath de na vótaí a fháil ina dtoghcheantair agus cuireadh as an áireamh na hiarrthóirí go léir a fuair níos lú ná 12.5% den vóta.
Dé Domhnaigh seo chugainn beidh vóta réitigh do gach ceann de na 501 suíochán eile.
Dúirt Marine Le Pen go raibh a gcuid ráite go daonlathach ag an bpobal agus go raibh comhghuaillíocht Macron’s “nach mór scriosta ar fad”.
Ach ní léir an mbeidh Rassemblement National ábalta dóthain vótaí a fháil Dé Domhnaigh seo chugainn chun smacht iomlán a fháil ar an Assemblée Nationale.
Tá comhcheannaire Rassemblement National, Jordan Bardella, ag súil le bheith ina Phríomh-Aire, ach tá Macron agus ceannairí na bpáirtithe ar an eite chlé ag impí ar dhaoine vótáil go teaicticiúil chun móramh glan a chosc ar an bpáirtí ar an bhfíordheis.
Chaith líon níos mó daoine vóta sa chéad bhabhta ná aon toghchán parlaiminte ó 1997. 69.7%, de dhaoine a bhfuil cead vótála acu a chaith vóta, 20 pointe céatadáin níos airde ná 2022.
Ar an gcostas maireachtála agus ar cheist na hinimirce atá Rassemblement National dírithe cuid mhaith le tamall. Tá iarracht mhór á déanamh ag Marine Le Pen maolú a dhéanamh ar an íomhá atá ag an bpáirtí a bhunaigh a hathair gur dream radacach ciníoch ar an bhfíordheis iad. Ach chinn Comhairle Stáit na Fraince i i mbliana go bhféadfaí a áitiú gur páirtí atá an-fhada amach ar an eite dheis atá i bpáirtí Le Pen.
Deir Jordan Bardella go ngearrfadh sé siar go mór ar an leas sóisialta a bhíonn ar fáil d’inimircigh agus go bhfaigheadh sé réidh leis an gceart gan cheist ar shaoránacht Fhrancach atá ag páistí ar rugadh thar lear a dtuismitheoirí.
Deir sé chomh maith go gcuirfeadh sé bac ar Fhrancaigh a bhfuil dénáisiúnacht acu postanna tábhachtacha áirithe a fháil.
Tá maolú déanta ag an bpáirtí i leith polasaithe eile dá gcuid. Níl tús áite a thabhairt níos mó dá n-éileamh ar chosc ar sheáilín a chaitheamh in áiteanna poiblí, ní bhíonn siad ag tacú leis an Rúis mar a bhíodh agus tá deireadh curtha lena gcuid cainte faoin Aontas Eorpach a fhágáil. I bParlaimint na hEorpa tá iarracht déanta acu iad féin a dhealú ó pháirtithe eile ar an eite fhíordheis amhail Alternative für Deutschland na Gearmáine.
577 suíochán atá san assemblée nationale agus 289 suíochán atá ag teastáil do mhóramh iomlán. Ní raibh sa tionól deireanach ag comhghuaillíocht Macron ach 250 suíochán rud a d’fhág go raibh fúthu tacaíocht a fháil ó pháirtithe eile aon uair ar theastaigh uathu dlí nua a thabhairt isteach.
