Skip to main content
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitir PEIG.ie
Seirbhísí ar fáil trí Ghaeilge
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
An Ghaeltacht
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
Seachtain na Gaeilge le Energia
‘An Chaint’ / The ‘Talk’
Féilte
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
Teilifís & Raidió le Gaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i scoileanna Béarla
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Straitéisí Gaeilge ó Dheas is ó Thuaidh
An Coimisinéir Teanga
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Deiseanna le Gaeilge lasmuigh den Eoraip
Taithí Oibre: na hearnálacha éagsúla le Gaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Leideanna do dhaoine atá ag lorg poist leis an nGaeilge
Folúntais
CV Samplach Gaeilge
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Ceisteanna Coitianta
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitir PEIG.ie
Seirbhísí ar fáil trí Ghaeilge
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
An Ghaeltacht
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
Seachtain na Gaeilge le Energia
‘An Chaint’ / The ‘Talk’
Féilte
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
Teilifís & Raidió le Gaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i scoileanna Béarla
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Straitéisí Gaeilge ó Dheas is ó Thuaidh
An Coimisinéir Teanga
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Deiseanna le Gaeilge lasmuigh den Eoraip
Taithí Oibre: na hearnálacha éagsúla le Gaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Leideanna do dhaoine atá ag lorg poist leis an nGaeilge
Folúntais
CV Samplach Gaeilge
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Ceisteanna Coitianta
<a-href="https://tuairisc.ie"-class="credit-tuairisc"-target="-blank"-rel="noopener"></a>-raic-faoi-usaid-an-tearma-‘oglaigh-na-heireann’-don-ira-ar-‘tus-aite’-rnag

Raic faoi úsáid an téarma ‘Óglaigh na hÉireann’ don IRA ar ‘Tús Áite’ RnaG

| Tuairisc.ie |

Tá ráite ag Teachta Dála de chuid Shinn Féin gur ag aithris ar an méid a bhí ráite roimhe ag láithreoir de chuid Raidió na Gaeltachta a bhí sé nuair a d’úsáid sé an téarma Óglaigh na hÉireann agus é ag trácht ar an IRA.

Rinne Aengus Ó Snodaigh, urlabhraí Gaeilge Shinn Féin, beag is fiú de ráiteas a chuir an tAire Stáit Martin Heydon amach á cháineadh faoi Óglaigh na hÉireann a thabhairt ar an IRA ar an gclár Tús Áite.

Nuair a d’iarr Tuairisc.ie ráiteas ar Aengus Ó Snodaigh faoin gcáineadh, dúirt sé gurb amhlaidh gurb é láithreoir an chláir, Fachtna Ó Drisceoil,  is túisce a d’úsáid an téarma.

Dúirt sé gur chuir Fachtna Ó Drisceoil ceist air faoi “Óglaigh na hÉireann” agus gur thug sé freagra ar cheist faoi “Óglaigh na hÉireann” ina dhiaidh sin.

Ba é Fachtna Ó Drisceoil ba thúisce a d’úsáid an téarma Óglaigh na hÉireann mar chur síos ar an IRA sa mhír a craoladh ar Tús Áite tráthnóna Déardaoin seo caite. Na tuairiscí go bhfuil faoi Rialtas na Breataine pardún a thabhairt d’iarshaighdiúirí a bhí á bplé.

Nuair a cheistigh Tuairisc.ie láithreoir Tús Áite faoi úsáid an téarma Óglaigh na hÉireann, dúirt sé nach raibh aon rud le rá aige faoin scéal.

Ag tagairt don mhír ar Tús Áite, dúirt Martin Heydon, Aire Stáit de chuid pháirtí Fhine Gael, go raibh sé thar am ag Teachtaí Dála Shinn Féin éirí as a bheith ag tagairt don IRA Sealadach mar Óglaigh na hÉireann. 

“Níl ach Óglaigh na hÉireann amháin sa tír seo agus sin iad Fórsaí Cosanta na hÉireann,” a dúirt an tAire Stáit sa Roinn Talmhaíochta, Martin Heydon.

Dúirt Heydon gur “náire shaolta” é go mbeifí ag tabhairt Óglaigh na hÉireann ar an IRA.

“A leithéid de mhasla dár bhFórsaí Cosanta,” ar sé. 

“Tá sé in am ag páirtí an Teachta Mary Lou McDonald é seo a stopadh. An dtugann siad aitheantas d’Óglaigh na hÉireann? An dtugann siad aitheantas d’Fhórsaí Cosanta na hÉireann?

“An dtugann Sinn Féin aitheantas d’Óglaigh na hÉireann mar an t-arm oifigiúil agus an t-aon arm sa Stát? Is cinnte go bhfuil an chuma air nach amhlaidh an cás agus tá sé an-tábhachtach go dtuigeann chuile dhuine é sin…” 

“Tugann ár bhFórsaí Cosanta seirbhís chróga don tír seo – níor fhág sceimhlitheoirí againn ach pian, ár agus doirteadh fola,” a dúirt an tAire Heydon.  

Tugann téarma.ie, bunachar téarmaí oifigiúla an Choiste Téarmaíochta dhá rogha mar aistriúchán ar the Irish Republican Army nó an IRA – an IRA agus Óglaigh na hÉireann. Deirtear go mbaineann na téarmaí le cúrsaí staire, eagraíochtaí agus póilíneachta.

Óglaigh na hÉireann atá ag an bhfoclóir nua Béarla-Gaeilge ar the Irish Republican Army, ach deirtear gur teideal stairiúil atá i gceist. Óglaigh na hÉireann atá ag foclóir.ie agus tearma.ie ar The Defence Forces agus ar The Irish Volunteers.

An tIRA Sealadach atá ag an bhfoclóir nua ar the Provisional IRA, teideal nach bhfuil ar fáil ar téarma.ie.

Cumadh an frása Óglaigh na hÉireann mar theideal Gaeilge ar na ‘Irish Volunteers’ i 1913.  

Sa bhliain 1919 tugadh arm Phoblacht na hÉireann nó an IRA ar na hÓglaigh. Chloígh cuid acu leis an teideal Óglaigh na hÉireann i nGaeilge, ach an IRA a roghnaigh a dtromlach chun cur síos orthu féin as sin amach. 

Éilíonn arm na hÉireann agus an IRA Sealadach araon gur acusan amháin atá ceart chun an teideal Óglaigh na hÉireann a úsáid agus gurb iadsan amháin fíor-oidhrí na ‘Irish Volunteers’ agus Arm na Poblachta (IRA) i gCogadh na Saoirse.  

Úsáideann mionghrúpaí eile a scoilt ón IRA an teideal Óglaigh na hÉireann chomh maith. 

Ón mbliain 1924, Óglaigh na hÉireann an teideal oifigiúil Gaeilge atá ar na Fórsaí Cosanta agus aithnítear iad mar an t-aon fhórsa armtha dlisteanach sa stát a bhfuil aitheantas Rialtas an hÉireann aige.  

Níos mó