Táthar ag súil go bhfaighidh an chéad dream an tsnáthaid in aghaidh an Covid-19 roimh dheireadh na bliana seo.
An tAire Sláinte Stephen Donnelly a thug an méid sin le fios inniu ag seoladh phlean vacsaínithe an stáit.
Bhí sé i gceist ag an Ghníomhaireacht Leigheasra Eorpach (EMA) a mbeannacht a thabhairt do vacsaín Pfizer/BioNTech
ar an 29 Nollaig ach fógraíodh inniu gur dócha gur ar an 21 Nollaig a dhéanfar sin.
D’fhágfadh sin go mbeadh an chéad bhaisc réidh le dáileadh sa stát in 2020 seachas luath mí Eanáir 2021.
Faoin bplean vacsaínithe nua cuirfear vacsaíní ar fáil i dtrí chéim. Sa chéad chéim tabharfar vacsaín do na daoine is leochailí, sa dara céim tosófar ar mhórdháileadh na vacsaíní agus sa tríú céim beidh vacsaín ar fáil d’aon duine atá á lorg.
“An-lá is ea é seo dúinn ar fad. I ndiaidh bliain a bhí an-deacair, tá dóchas againn go mbeidh vacsaíní Covid-19 ar fáil in Éirinn taobh istigh de roinnt seachtainí,” arsa an tAire Sláinte Stephen Donnelly agus an plean á sheoladh aige.
Dúirt an Príomhoifigeach Sláinte, an Dr Tony Holohan gur dea-scéal a bhí ann ach nach bhfeicfí lorg na vacsaíní go ceann roinnt míonna. San idirlinn, chaithfí fós beatha daoine a shábháil trí chloí leis an gcomhairle faoin tsláinte phoiblí, a dúirt an Dr Holohan.
Dúirt cathaoirleach an Tascfhórsa speisialta a d’ullmhaigh an plean, an tOllamh Brian MacCraith go raibh tástálacha diana fós á gcur ar roinnt de na vacsaíní eile.
Leagtar amach sa phlean an próiseas a bhainfidh le vacsaín a fháil. I dtús báire beidh ort foirm réamhvacsaínithe a líonadh isteach le clárú chun an tsnáthaid a fháil. Ansin beidh ort clárú ag an ionad vacsaínithe, an vacsaín a fháil agus tréimhse scíthe a chaitheamh ansin. Agus sin déanta síneoidh tú amach as an ionad, rachaidh tú abhaile agus coinneoidh tú súil ort féin. Gheobhaidh tú meabhrú ansin faoin dara dáileog den vacsaín a fháil.
Leagtar amach sa phlean a foilsíodh tráthnóna i mBéarla amháin, clár vacsaínithe an Rialtais agus an t-údar leis na grúpaí tosaíochta:
- Daoine Fásta os cionn 65 atá ina gcónaí in ionaid chúraim. An vacsaín á tairiscint do gach duine – foireann is cónaitheoirí. Baol níos mó ón víreas go mbeidís an-tinn nó go maródh sé iad. 56% de na daoine a chuir an víreas den saol sa chéad mhaidhm ba in ionaid chúraim a bhíodar.
- Oibrithe Sláinte a bhíonn i ndlúth-theagmháil le hothair. An-bhaol ar oibrithe sláinte a bhíonn i ngartheagmháil le hothair, iadsan a bheidh ag vacsaíniú nó atá i mbaol ó aerasól nó sreabhán coirp. Oibrithe sláinte ab ea 30% de na daoine a tholg an víreas sa gcéad ráig.
- Daoine atá os cionn 70 bliain: 85 bliain nó os a chionn, 80-84, 75-79, 70-74. Baol níos mó ón tinneas agus ón mbás.
- Oibrithe sláinte nach mbíonn i dteagmháil dhíreach le hothair ach a chuireann seirbhís riachtanach ar fáil.
- Daoine idir 65-69. Tús áite do dhaoine a bhfuil fadhb shláinte acu a chuireann i mbaol breise iad. Baol níos mó go mbeidís in ospidéil nó go maródh an galar iad.
- Oibrithe riachtanacha. Cuireann siad seirbhísí riachtanacha ar fáil don chlár vacsaínithe.
- Daoine idir 18-64 a bhfuil fadhb shláinte acu a chuireann i mbaol iad. Baol níos mó go mbeidís in ospidéil.
- Daoine idir 18-64 a chónaíonn in ionaid chúraim fhadtéarmacha. Baol scaipthe níos mó.
- Daoine idir 18-64 a chónaíonn i lóistín plódaithe nach éasca féinleithlisiú ná scaradh sóisialta a dhéanamh ann.
- Grúpaí sochdheimeagrafacha faoi mhíbhuntáiste atá i mbaol rátaí níos airde ionfhabhtaithe.
- Oibrithe riachtanacha i bpoist riachtanacha nach féidir leo baol an Covid-19 a sheachaint. Oibrithe sa chóras soláthar bia, córas iompair poiblí agus tráchtála, agus seirbhísí riachtanacha eile.
- Daoine atá in an-bhaol ón ngalar agus nach féidir leo scaradh sóisialta a chleachtadh ag a gcuid oibre. Daoine atá ag obair sa chóras oideachais – foirne bunscoile agus meánscoile, cúntóirí riachtanais speisialta, oibrithe cúram leanaí, oibrithe cothabhála scoile, tiománaithe busanna scoile srl.
- Daoine idir 55-64. Iadsan atá i mbaol go mbeadh cúram ospidéil uathu.
- Daoine atá ag obair i bpoist atá tábhachtach le go bhfeidhmeodh an tír, institiúidí tríú leibhéal, tionscal na fóillíochta agus na déantúsaíochta sa gcás nach féidir le hoibrithe iad féin a chosaint go héasca ar an víreas. Baol measartha ann go dtolgfaidís an víreas.
- Daoine idir 18-54 nach raibh an vacsaín ar fáil dóibh sna céimeanna eile. Sa gcás go bhfaightear amach go stopann an vacsaín an víreas ag scaipeadh, ba cheart í a chur ar fáil don aoisghrúpa seo toisc gur mó daoine a mbuaileann siad leo go sóisialta agus gur mó a scaipeann an galar dá bharr.
- Leanaí, déagóirí faoi 18 agus mná atá ag iompar, má bhíonn fianaise ann go bhfuil an vacsaín sábháilte agus éifeachtach.
Chinn an Rialtas chomh maith inniu scéim chúitimh ‘gan locht’ do dhaoine a éiríonn tinn i ndiaidh dóibh an tsnáthaid a fháil.
Luaitear sa phlean cúig chineál láithreach do dháileadh na vacsaíní – ospidéil agus ionaid sláinte eile, tithe altranais, mór-ionaid vacsaíne, clinicí dochtúirí teaghlaigh agus cógaslanna pobail.
Daoine os cionn 65 atá ina gcónaí go fadtéarmach in ionaid chúraim agus oibrithe sláinte an chéad dá dhream a dtabharfar an tsnáthaid dóibh.
Meastar nach mbeidh ach líon teoranta vacsaíní ar fáil i dtús na hathbhliana ach go mbeidh dóthain ann do na daoine a bhfuil tús áite á thabhairt dóibh.
Beidh níos mó vacsaíní ar fáil mí Mhárta, Aibreáin agus Bealtaine de réir mar a bheidh níos mó acu ar fáil ó lucht a ndéanta.
I ndeireadh an earraigh agus tús an tsamhraidh a osclófar na mór-ionaid vacsaínithe in áiteanna amhail Óstán an Citywest i mBaile Átha Cliath.
Táthar ag súil go mbeidh córas nua ar líne ar fáil roimh dheireadh na bliana a cheadóidh do dhaoine clárú chun an chéad agus an dara dáileog den vacsaín a fháil.
Dúirt an Taoiseach Micheál Martin gur “comhiarracht mhór náisiúnta” a bheadh i ndáileadh na vacsaíní. Bheadh an plean vacsaínithe “ríthábhachtach” maidir le dul i ngleic leis an Covid-19 agus deis a thabhairt do dhaoine an gnáthshaol a bhíodh acu a chaitheamh arís, a dúirt an Taoiseach.
