Skip to main content
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitir PEIG.ie
Seirbhísí ar fáil trí Ghaeilge
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
An Ghaeltacht
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
Seachtain na Gaeilge le Energia
‘An Chaint’ / The ‘Talk’
Féilte
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
Teilifís & Raidió le Gaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i scoileanna Béarla
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Straitéisí Gaeilge ó Dheas is ó Thuaidh
An Coimisinéir Teanga
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Deiseanna le Gaeilge lasmuigh den Eoraip
Taithí Oibre: na hearnálacha éagsúla le Gaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Leideanna do dhaoine atá ag lorg poist leis an nGaeilge
Folúntais
CV Samplach Gaeilge
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Ceisteanna Coitianta
Baile
Aoisghrúpaí
4 Bliain agus níos óige
Ainmneacha Gaeilge
Naíonraí
Ag úsáid Gaeilge le do pháistí
Ag labhairt Gaeilge le do gharpháistí
Ag tógáil páistí le Gaeilge taobh amuigh den Ghaeltacht
Ag tógáil páistí le Gaeilge sa Ghaeltacht
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
4 - 12 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
An Ghaelbhratach
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
12 - 18 Bliain
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
Buntáistí Oideachais trí Ghaeilge
Coláistí Samhraidh
5 leid – Ag dul chun na Gaeltachta
An Ghaelbhratach
Féilte
Ag úsáid d’ainm as Gaeilge
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
18 - 22 Bliain
Cumainn Ghaelacha & Aontais Mhac Léinn
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
22+ Bliain
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Féilte
Tacaíocht, seirbhísí agus áiseanna
Pobal
Nuachtlitir PEIG.ie
Seirbhísí ar fáil trí Ghaeilge
Ciorcail Chomhrá | Caint & Comhrá
Sloinnte
Grúpaí Pobail
Na Lárionaid Ghaeilge
Tacaíochtaí ar fáil do ghnóthaí
An Ghaeltacht
Tithe agus tailte atá ar díol agus ar cíos sna ceantair Ghaeltachta – dar le Daft.ie
Seachtain na Gaeilge le Energia
‘An Chaint’ / The ‘Talk’
Féilte
Imeachtaí Ardú Feasachta
Leabhair Ghaeilge
Podchraoltaí Gaeilge
Teilifís & Raidió le Gaeilge
Na Ceanneagraíochtaí
Foghlaim
Ag foghlaim na Gaeilge
Naíonraí
Gaelcholáistí
Gaelscoileanna & Gaelcholáistí
An Ghaeilge i scoileanna Béarla
Ranganna Gaeilge do Dhaoine Fásta
Cúrsaí le Gaeilge ar an 3ú Leibhéal
Seirbhísí Gaeilge do Scoileanna
Téarmaíocht agus Gramadach ar líne
Cearta
Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
Straitéisí Gaeilge ó Dheas is ó Thuaidh
An Coimisinéir Teanga
Cairt Eorpach do Theangacha Réigiúnacha & Mionlaigh
Ag úsáid Gaeilge le seirbhísí stáit
Glac Páirt sa Ghluaiseacht
Feachtasaíocht
Taighde Gaeilge
Fostaíocht
Leabhrán Ghairmeacha le Gaeilge
Físeáin: ‘Do Ghairm le Gaeilge’
Gairmeacha le Gaeilge san Eoraip
Gairmeacha le Gaeilge in Éirinn
Deiseanna le Gaeilge lasmuigh den Eoraip
Taithí Oibre: na hearnálacha éagsúla le Gaeilge
Cé hiad na fostóirí Gaeilge is mó?
Bileog Eolais faoi Phoist Fhéideartha
Leideanna do dhaoine atá ag lorg poist leis an nGaeilge
Folúntais
CV Samplach Gaeilge
Comhairle agallaimh do phost le Gaeilge
5 leid d’fhísagallaimh
Ceisteanna Coitianta
<a-href="https://nos.ie"-class="credit-nos"-target="-blank"-rel="noopener"></a>-‘ta-mise-ag-gabhail-fatai-a-thabhairt-suas-don-charghas,’-a-mhoidigh-domhnaillin-beag

‘Tá mise ag gabháil fataí a thabhairt suas don Charghas,’ a mhóidigh Domhnaillín beag

| Domhnall O Braonain |

Tá aimsir na hInide ag teannadh linn arís agus tiocfaidh leis tréimhse an Charghais. Chaith Íosa ceathracha lá agus ceathracha oíche sa bhfásach gan bia ná deoch beagnach dhá mhíle bliain go ham seo agus, mar a dúirt Tommy Tiernan tráth, chaith sé in aer na milseáin freisin. 

Baineann go leor daoine, cráifeach agus éagráifeach, úsáid as an gCarghas le rud éicint dearfach a dhéanamh ina saol féin ar feadh scaithimh nó le rud a shéanadh mar chineál triail phearsanta dóibh féin, mar a dhéantar le teacht na bliana nua. 

Is cuimhneach liom nuair a bhí mé féin níos óige, sula raibh tuiscint cheart agam ar an bhféile ná céard a bhí mar dhúshlán againn dá bharr, is cuimhneach liom go raibh mé féin agus mo chol ceathrar ag spraoi tigh Mhamó agus nuair a bhí Mamó ag síneadh brioscaí againn d’fhiafraigh sí dínn céard a bhí muid “a thabhairt suas” don Charghas. (Ceist thráthúil leis na brioscaí, a Mhamó. Bhí sí i gcónaí cliste go ndéana Dia grásta uirthi). Ní raibh mise cinnte céard a bhí i gceist aici ach d’fhreagair mo chol ceathrar í ag rá: “Tá mise ag tabhairt suas Coke.”

An rud a dhéanann an intinn dhaonna nuair nach mbíonn sé cinnte faoi rud ná go gcumann sé an scéal is mó ciall. Bhuel ba léir go raibh orm rud éicint “a thabhairt suas” agus bhí baint aige leis an gcreideamh Críostaí. Chaithfeadh sé go bhfuil orm rud éicint “a thabhairt suas” mar ofráil ag an altóir an chéad uair eile a bheidh mé ag an Aifreann. 

Beidh chuile dhuine sa bpobal ag breathnú orm agus caithfidh me é a inseacht do Mhamó anois. Déarfaidh mé rud éicint sa gcaoi is go mbreathnóidh mé ar nós buachaillín maith.

“Céard fútsa a Dhomhnaill?” a dúirt Mamó. 

“Tá mise ag gabháil fataí a thabhairt suas,” a dúirt mise.

‘Aha, breathnaíonn mise ar nós gasúr beag maith agus nach mór an náire é do mo chol ceathrar ag tabhairt Coke suas chuig an altóir ag an Aifreann’.

Is ormsa a bhí an náire an lá sin nuair a míníodh dom céard a bhí i gceist le rud éicint “a thabhairt suas” don Charghas. Ach ó shin i leith is maith liom dúshlán a thabhairt dom féin chuile bhliain nuair a thagann an Ramadan Caitliceach thart arís. (Rinne muid i bhfad níos éasca orainn féin é ná mar a rinne na Moslamaigh).

I mbliana ar feadh ceathracha lá ní ólfaidh mé rud ar bith ach uisce agus bainne agus chuile Chéadaoin agus chuile Aoine tá mé ag gabháil troscadh iomlán a dhéanamh ón am éireoidh mé ar an gCéadaoin nó ar an Aoine, go dtí an am a éireoidh mé Déardaoin nó Dé Sathairn.

Rinne mé lá amháin troscaidh i rith shaoire na Nollag le feiceáil a mbeinn in ann aige agus i ndáiríre má choinníonn tú uisce leat féin ní airíonn tú an t-ocras mórán ar chor ar bith. Tuigim anois cén fáth a mbíodh Mama ag rá linn gloine uisce a ól dá dtiocfadh muid chuici ag rá go raibh ocras orainn uair an chloig roimh am dinnéir nuair a bhí muid ina ngasúir.

Anois beidh cuid mhaith den lá á chaitheamh agam ag déanamh fuail na laethanta sin ach sin scéal eile.

Níos mó